روکش دندان شیری اغلب زمانی استفاده می شود که دندان به دلیل پوسیدگی دچار تخریب وسیع شده باشد، بسیاری از دندان های شیری پس از درمان های عصب کشی به دلیل کاهش استحکام دندان نیازمند روکش می باشند. روکش دندان شیری کودکان به جهت استحکام بالایی که دارد از شکسته شدن دندان تا زمان افتادن طبیعی دندان شیری جلوگیری می کند. در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید تا با روکش دندان شیری کودکان بیشتر آشنا شوید.
فهرست مطالب
- روکش دندان کودکان چیست؟
- چرا دندانهای شیری آنقدر مهم هستند که نیازمند روکش باشند؟
- روکش دندان برای کودکان چه زمان ضروری است؟
- انواع روکش دندان شیری کدام‌اند؟
- روکش دندان شیری کودکان با قالب‌گیری بهتر است یا بدون قالب؟
- مراحل روکش دندان تصویری
- آیا روکش دندان شیری از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند؟
- آمادگی روبرویی با پیامدهای احتمالی، پس از روکش کردن دندان شیری کودکان
- چگونه از دندان شیری روکش شده مراقبت کنیم؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
روکش دندان کودکان چیست؟
می‌دانیم که روکش دندان کودکان، مانند روکش دندان برای بزرگسالان، پوششی به شکل خود دندان است که با هدف بازیابی شکل و عملکرد دندان به آن می‌چسبد. روکش‌ها به دلایل مختلفی در دندانپزشکی کودکان استفاده می‌شوند؛ از جمله پوسیدگی گسترده، شکستگی یا عدم رشد صحیح دندان شیری.
منظورمان از پوسیدگی گسترده وضعیت دندانی است که دو یا چند سطح آن عمیقا پوسیده شده باشد. چنین دندانی را نمی‌توان پر کرد، چون احتمال فرو ریختن، شکستن و فرسودگی آن بسیار بالا خواهد بود. اما روکش دندان شیری از مواد پرکردنی بادوام‌تر هستند، و معمولا تا زمانی که دندان شیری بیفتد (حدود ۱۲ سالگی) دوام می‌آورند. زمانی هم که دندان دائمی شروع به بیرون آمدن کند، دندان شیری لق شده و همراه آن روکش هم در می‌آید و می‌افتد.
چرا دندانهای شیری آنقدر مهم هستند که نیازمند روکش باشند؟
- مینای دندانهای شیری نازک تر از دندانهای دائمی هستند. پوسیدگی به سادگی بین دندانها گسترش می یابد. روکش نه تنها برای نجات خود دندان صدمه دیده است بلکه برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی و عفونت به نواحی دیگر دهان است.
- روکش دندان شیری برای برگرداندن عملکرد، شکل و اندازه به دندان آسیب دیده صورت می گیرد. از آنجایی که یکی از مهمترین عملکردهای دندان حفظ فاصله در قوس دندانی و نگه داشتن جا برای دندان دائمی زیر آن و هدایت دندان است، روکش کردن باعث می شود این عملکرد حفظ شود و مشکلات بعدی ناشی از زود افتادن دندان شیری به وجود نیاید.
- ترمیم کردن و حفظ دندان شیری باعث می شود رشد عضلات و استخوان فک کودک، روند طبیعی خود را طی کند.
- دندان شیری برای جویدن غذا مهم است و بدون آن بخشی از فرآیند جویدن غذا با اختلال مواجه می شود.
- روکش با پوشاندن دندان از فروپاشی دندان و عمیق تر شدن پوسیدگی جلوگیری می کند بنابراین احتمال دندان درد، عفونت لثه و مشکلات دیگر را کاهش می دهد.
روکش دندان برای کودکان چه زمان ضروری است؟
ترمیم دندانهای به شدت پوسیده تنها کاری نیست که روکش دندان کودکان انجام می‌دهد. مثلا، می‌دانستید که مینای دندان شیری از مینای دندان دائمی نازک‌تر است؟ این یعنی پوسیدگی میتواند به سرعت بین دندانهای شیری پخش شود. در چنین موقعیتی روکش دندان شیری در کودکان هم دندان پوسیده را احیاء می‌کند، هم از گسترش پوسیدگی و عفونت در دهان و بدن کمک می‌کند.
از طرف دیگر، روکش دندان کودک، علاوه بر زیبایی دندان، شکل و عملکرد دندان را بازیابی می‌کنند. و چون یکی از وظایف اصلی دندانهای شیری حفظ فاصله برای دندانهای دائمی و هدایت آنها به محل اصلی‌شان است، روکش‌ها می‌توانند نقش مهمی در سلامت و رشد دهان و دندان کودک ایفا کنند.
انواع روکش دندان شیری به توسعه صحیح توانایی گفتار کودک کمک زیادی می‌کنند، و برای صحیح جویدن غذا ضروری‌اند (می‌دانید که درست جویده نشدن غذا هم مسائل خاص خود را به دنبال دارد). روکش دندان برای کودکان به رشد طبیعی استخوان فک و ماهیچه‌های آن هم کمک می‌کند.
انواع روکش دندان شیری کدام‌اند؟
احتمال دارد روکش دندان فلزی برای کودکان را بشناسید، اما این تنها مدل موجود نیست. چهار نوع اصلی عبارتند از:
- روکشهای استنلس استیل یا فولاد ضدخش
- روکشهای رزین کامپوزیت (اسیدخراشی شده)
- روکشهای فولادی روکش‌شده (روکش سرامیکی فلزی)
- و روکشهای تمام-سرامیک زیرکونیا
هر نوع روکش دندان شیری مزایا و معایب خود را دارد، و در برخی شرایط انتخاب بهتری است. اجازه دهید بیشتر توضیح دهیم:
روکش استیل دندان کودک
روکشهای استیل پیش‌ساخته شناخته‌ترین روکش در حوزه دندانپزشکی اطفال است، که استفاده از آن همچنان رواج دارد. به دلیل استحکام ذاتی و مقاومت‌اش در برابر رطوبت، روکش استیل دندان کودک برای دندانهای آسیاب عالیست. این روکش برای پوسیدگی‌های بین دندانی هم زیاد تجویز می‌شود.
روکش استیل دندان کودک همواره حامل خبرهای خوبی برای کودکان و والدین هم هستند، از جمله جایگذاری سریع و ساده (که در یک جلسه تمام می‌شود) و هزینه بسیار اقتصادی. اگر نگران ظاهر زیبایی دندان های شیری نباشید، روکش دندان فلزی برای کودکان بهترین گزینه هستند. در موارد نادر، آنها می‌توانند باعث تحریک موضعی بافت شوند.
روکش دندان کودک رزین کامپوزیت
این تاج‌ها اگر به خوبی تهیه شوند، زیبایی بسیار زیادی خواهند داشت. قرار دادن آنها روی دندان کودک هم مهارت بالایی را می‌طلبد. روند درمانی با این روکشهای به زمان بیشتری نسبت به باقی گزینه‌ها هم احتیاج دارد؛ به همین خاطر برای کودکان خردسال چندان مناسب نیستند.
روکش دندان کودکان از جنس رزین تماما از مواد پرکننده کاموزینی ساخته شده است. این روکش‌ها به زیبایی هرچه تمام‌تر رنگ دندان طبیعی را تقلید می‌کنند؛ اما تمایل آنها به جذب لکه و تغییر رنگ را نباید فراموش کرد. همچنین اگر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم انجام نشود، ممکن است جذب پلاک اتفاق بیفتد و پوسیدگی دوباره عود کند. مهمترین ایراد روکش دندان کودکان از جنس رزین کامپوزیت احتمال شکستن آنهاست؛ آنها از روکشهای استیل بسیار ضعیف‌تر هستند.
روکش فلزی دندان کودکان
روکش فلزی دندان کودکان را میتوان طوری ساخت که از نظر بصری زیباتر باشد؛ به خصوص زمانی که والدین به دنبال روکش دندان شیری جلو باشند. اینجاست که روکشهای استیل ضد زنگ با روکش سرامیکی مارد می‌شوند. این تاج‌ها از نظر ظاهری فوق‌العاده دلپذیر هستند، زیرا از بیرون به رنگ دندان‌اند (البته از داخل همچنان نقره‌ای هستند). برای اینکه روکش سفید به فلز بچسبد، باید حجم بیشتری به تاج اضافه شود. به همین خاطر این روکش‌ها حجیم، ضخیم و گرد به نظر می‌رسند.
روکش فلزی دندان کودکان یک مشکل دیگر هم دارد: احتمال کنده شدن بخش سفید و نمایان شدن بخش فلزی به مرور زمان. این اتفاق به دو دلیل می‌افتد:
- زمانی که کودک دندانهای خود را به هم می‌ساید.
- یا در نتیجه ساییدگی ناشی از ورود نیروی جویدن روی دندانهای عقبی.
به همین خاطر، این نمونه (با قیمت متوسط خود) برای روکش دندان شیری جلو توصیه می‌شود.
روکش دندان کودکان زیرکونیا
این روکش‌ها مانند نمونه‌های فلزی در اندازه‌های خاص از پیش ساخته شده‌اند؛ و هرچند در ساختارشان فلز ندارند، اما به شدت مقاوم‌اند. روکشهای تمام-سرامیک زیرکونیا در برابر تجمع پلاک و پوسیدگی هم مقاوم هستند، و در کودک آلرژی ایجاد نمی‌کنند. شاید از معدود نکات منفی روکش دندان کودک زیرکونیا قیمت بالای آن باشد.
روکش دندان شیری کودکان با قالب‌گیری بهتر است یا بدون قالب؟
بهترین روکش هایی که میتوان برای دندان ها شیری گذاشت روکش های Prefabricated و به اصلاح روکش هایی است که توسط کمپانی های معتبر ساخته شده است. زیرا لبه های آن بسیار نازک بوده و لثه های کودکان را آزرده نمیکند. نیز ضد حساسیت بوده و مشکلی را برای کودکان ایجاد نمیکند.
البته روکش هایی نیز وجود دارند که بتوان با قالب گیری دندان کودکان تهیه کرد که به هیچ عنوان توصیه نمیشود . زیرا میتواند باعث ایجاد مشکلات شدید لثه ای در کودکان شود. از طرف دیگر میتواند دندان های کناری و دندان های فک مقابل را آزرده کند.
بهترین روکش هایی که داخل مطب میتوان از آن استفاده کرد ، روکش های Prefabricated استلس استیل هستند که دارای سایز بندی های متفاوتی بوده ، شکل بسیار مناسبی دارند که منطبق بر آناتومی دندانهای شیری بوده و توصیه می شود تا جاییکه ممکن است از این روکش ها استفاده شود . چراکه نه تنها نیازی به قالب گیری نیست ، بلکه در همان جلسه پس از اتمام عصب کشی ، این قابلیت وجود دارد که روکش گذاشته شود.
مراحل روکش دندان تصویری
برای ترمیم دندان کودکان با روکش باید مراحل زیر را طی کرد:
- ابتدا دندانپزشک باید ناحیه ترمیم رابا ژل بی حس کند برای این کار ژل روی لثه و گونه های اطراف دندان مالیده می شود.
- در مرحله بعد دندانپزشک برای بی حسی کامل دندان داروی بی حسی موضعی را تزریق می کند.
- دندانپزشک با سد دندانی ساخته شده از نوار باریکی از لاتکس یا مواد مشابه دیگر، دندان تحت درمان را از بقیه دندان ها جدا می کند. با این کار سوراخ کوچکی روی دندان ایجاد می شود و با وسیله فلزی محکم می شود. سد دندانی از لثه، زبان و گونه های کودک محافظت می کند.
- دندانپزشک ابتدا پوسیدگی را با هندپیس مخصوص بر می دارد سپس دندان را به قدری می تراشد که بتواند روکش را روی آن قرار دهد. دندانپزشک تا زمانی که روکش آماده شود برای محافظت از دندان یک روکش موقت روی آن نصب می کند.
- در مرحله آخر روکش روی دندان کودک قرار داده می شود و تمام دندان وی را در برمی گیرد.
- روکش در انتها روی دندان قرار داده می‌شود. این که روکش تمام دندان را دربر بگیرد و کاملاً پایدار باشد، بسیار مهم است. ادامه عمل با توجه به نوع روکش قدری متفاوت خواهد بود:
چنانچه روکش فلزی انتخاب شده باشد، دندانپزشک بهترین اندازه را با توجه به دندان تعیین می‌کند. روکش پولیش داده می‌شود و با سیمان پر می‌شود. سپس دندانپزشک روکش را روی دندان قرار می‌دهد. سیمان و ذرات اضافی را پاک می‌کند. نهایتا دهان کودک را شستشو می‌دهد. چنانچه روکش کامپوزیتی انتخاب شده باشد، دندانپزشک پوسته پلاستیکی به شکل دندان را با کامپوزیت، مواد همرنگ دندان، پر می‌کند. سپس با اشعه کامپوزیت را سفت می‌کند. سپس پوسته را برمی‌دارد تا روکش همرنگ دندان به جا بماند.
آیا روکش دندان شیری از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند؟
استفاده از روکش دندان ها فقط به منظور حفظ همان دندان بوده و دندان های کودک را در برابر پوسیدگی محافظت نمی کند. پس کودک باید به بهداشت دهان خود و مراقبت از دندان های خود رسیدگی کند.
آمادگی روبرویی با پیامدهای احتمالی، پس از روکش کردن دندان شیری کودکان
- حساسیت دندان: ممکن است دندان به دمای سرد یا داغ حساس شود. با خمیر دندان مخصوص دندانهای حساس میتوان این مشکل را تخفیف داد.
- لب پر شدن روکش: این مشکل بیشتر در مورد روکشهای تمام سرامیکی یا کامپوزیتی دیده می شود. اگر لب پر شدگی کوچک باشد ممکن است بتوان آن را با رزین کامپوزیت ترمیم کرد. در غیر این صورت باید روکش تعویض شود.
- شل شدن روکش: ممکن است روکش لق شود و امکان نفوذ باکتریها به زیر آن و ایجاد پوسیدگی دندان فراهم شود. اگر روکش دندان لق شده است باید هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید.
- در آمدن روکش: این اتفاق بیشتر به دلیل پوسیدگی دندان و یا از بین رفتن چسب دندان روی می دهد. اگر روکش دندان شیری در آمده است آن را تمیز کنید و با خود نزد دندانپزشک ببرید. ممکن است زمان زیادی تا بیرون زدن دندان دائمی نمانده باشد و نیازی به روکش کردن مجدد نباشد و یا گاهی نیز، میتوان از همان روکش دوباره استفاده کرد.
چگونه از دندان شیری روکش شده مراقبت کنیم؟
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن همانند همیشه دست کم دو بار در روز باید انجام شود تا از پوسیدگی دندان و عفونت لثه جلوگیری شود.
- مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید و کودک را به دفعات بیشتر نزد دندانپزشک ببرید.
- اگر کودک در جویدن یا گاز گرفتن مشکل دارد با دکتر تماس بگیرید. ممکن است روکش نیاز به تنظیم داشته باشد.
- بعد از خوردن یا نوشیدنی هر چیزی به خصوص غذاهای اسیدی، حتما دهان شستشو داده شود تا محیط اسیدی دهان سریعتر خنثی شود.
سخن پایانی
شما در این مقاله با روکش دندان شیری کودکان آشنا شدید. همچنین از مراحل روکش دندان به صورت تصویری آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
پس از روکش کردن دندان شیری، تا زمانی که دهان هنوز بی حس است نباید هیچ خوراکی یا آشامیدنی به کودک بدهید چون ممکن است لب یا گونه یا زبان خود را گاز بگیرد و به آنها صدمه بزند چون متوجه شدت فشاری که وارد می کند نیست. توجه داشته باشید که کودک را از جویدن، گاز گرفتن یا مکیدن منع کنید تا زمانی که بی حسی کاملا برطرف شود.
۱- کاهش توانایی جویدن در کودک وعدم تمایل وی به استفاده از مواد غذایی
۲- از دست رفتن فضای مورد نیاز جهت رویش دندان دائمی:در این صورت دندان های دائمی به صورت کج و درهم رشد می کنند.
۳- کاهش اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی کودک
۴- ایجاد بوی بد دهان
باید گفت که هیچ جای نگرانی نیست . زیرا روکش به دندان متصل بوده و با لق شدن و نهایتا افتادن دندان شیری ، روکش نیز می افتد و هیچ محدودیتی برای رویش دندان دائمی ایجاد نمیکند.
