دندان‌های دائمی به دلایل مختلفی ممکن است از دست بروند. باید گفت که پر کردن جای خالی دندان اهمیت بسیاری دارد تا دچار تحلیل استخوان فک در محل آن نشوید. بهترین راه برای این جایگزینی، ایمپلنت دندان است. ایمپلنت‌ها بادوام هستند و ضمن بعهده گرفتن کامل نقش دندان از دست رفته؛ زیبایی را هم به همراه می‌اورند. اما واقعا درباره جزئیات آن چه می‌دانید؟ تا کنون نام فیکسچر را شنیده‌اید؟ فکر می‌کنید چه نقشی در داشتن یک ایمپلنت دندانی زیبا ایفا میکند؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا هر آنچه لازم است درباره آن بدانید.
ایمپلنت از چه اجزایی تشکیل شده؟
اجزا اصلی یک ایمپلنت دندانی امروزی شامل موارد زیر می باشد :
- ایمپلنت یا فیکسچر (Fixture)
- هیلینگ ( فرم دهنده لثه Gingival Former)
- ایمپرشن کوپینگ (Impression Coping) و آنالوگ ایمپلنت (Analogue)
- اباتمنت (Abutment)
برای مطالعه بیشتر: چرا رنگ دندان اطفال تغییر میکند؟
فیکسچر چیست؟
آن قسمت از ایمپلنت که توسط جراح داخل فک قرار داده می شود را به طور کلی فیکسچر ایمپلنت مینامند. فیکسچر ایمپلنت قطعه ای استوانه ای یا مخروطی است که اغلب از جنس تیتانیوم و گاها از سرامیک ساخته می شود.
این قطعه مهم برای گیر بهتر در داخل استخوان دارای شیارهایی (Thread) میباشد . این شیارها در زمان جراحی و چند هفته اول بعد از قرار دادنشان در فک ثبات اولیه ایمپلنت را تامین می کنند.
نقش فیکسچر در ایمپلنت
فیکسچر قطعه بسیار مهمی در فرآیند ایمپلنت دندان به شمار می آید. می توان گفت نقش ریشه را برای پروتز ایفا می کند. در حقیقت، این قطعه در ساختار فک وارد شده و سایر قطعات را به خود متصل می نماید. دندانپزشک متخصص یا جراح دهان و دندان در مرحله اول و پس از اینکه ناحیه مورد نظر را با بی حسی موضعی، بی حس نمود، سوراخ کوچکی در استخوان فک بیمار ایجاد می‌نماید. سپس فیکسچر را مطابق با اندازه، طول و ضخامت مورد نظر در آن قرار خواهد داد.
پس از آن با کاور اسکرو، روی آن را پوشانده و لثه را روی آن بخیه خواهد زد. معمولا مدت زمان مطلوب برای جوش خوردن فیکسچر به استخوان فک برای فک بالا و فک پایین به ترتیب ۵ و ۳ ماه خواهد بود. البته این مدت زمان عمدتا به جوش خوردن این قطعه به بافت استخوانی بستگی دارد.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: از برداشتن لمینت دندان چه می‌دانید؟
انتخاب فیکسچر مناسب، مسئله این است!
نوع فیکسچر بر اساس ضخامت، اندازه و سایر ویژگی های فیزیکی پس از اقدامات اولیه نظیر گرفتن عکس رادیوگرافی انتخاب می شود. مهمترین پارامترهایی که در تعیین نوع آن نقش دارند شکل و ساختار استخوان فک است. به همین دلیل انتخاب آن به دقت بالایی نیاز دارد. طراحی آن نیز از نظر شکل ظاهری و ابعاد توسط متخصص ایمپلنت انتخاب می‌گردد. سپس توسط دندانپزشک متخصص مورد استفاده قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است که پوشش های مختلف سطح فیکسچر کاملا متفاوت هستند. مطابق با نظر بیمار و البته بودجه ای که در نظر گرفته است انتخاب خواهند شد.
ویژگی‌های فیکسچر کدامند؟
این پیچ سازگار با بدن در اندازه های مختلفی از نظر قطر، ارتفاع و شکل تولید می شود. می‌توان گفت از ویژگی های زیر برخوردار است:
- پوشش فیکسچر: این پوشش یکی از روش های موثر در افزایش بازسازی استخوان است که سطح فیکسچر را با مواد مخصوصی پوشش می دهد.
- بافت سطح فیکسچر: بافت سطح این قطعه باعث منظم نگه داشته شدن میزان ارتباط سطحی میان ایمپلنت و استخوان می باشد. به طور کلی، سطح فلزی فیکسچر یا کاملا صاف است و یا اینکه روی آن یک بافت غلافی وجود دارد تا سطح میکروسکوپیک را به صورتی منظم حفظ کند.
- ساختار فیکسچر: برای ساخت این قطعه عمدتا از تیتانیوم ساخته می شود. گاهی جنس آن تیتانیوم خالص می باشد و در مواردی برای افزایش مقاومت و استحکام قطعه، فلزات دیگری نیز مانند آلومینیوم با آن ترکیب می شوند.
درباره‌ی ریتینر چه می‌دانید؟
انواع فیکسچرهای متداول در ایمپلنت
همانطور که گفته شد فیکسچرها را می‌توان در مدل ها مختلفی یافت کرد. بهتر است بدانید که فیکسچرها دارای کیفیت و اندازه‌های متفاوتی می‌باشند. انتخاب فیکسچر با کیفیت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به طور کلی برای کاشت ایمپلنت می‌توان از سه روش استفاده کرد که در ادامه این روش ها را نام برده و آن‌ها را شرح داده ایم.
کاشت ایمپلنت با فیکسچر Endosteal
یکی از مدل‌های فیکسچر که استفاده از آن بسیار شایع است فیکسچر Endosteal میباشد. برای نگهداری از ایمپلنت بر روی لثه ابتدا پیچی را در فک قرار می‌دهند تا با استفاده از آن دندان کاذب بتواند بر روی لثه افراد قرار بگیرد. برای استفاده از این روش باید فیکسچر به خوبی در فک فرد جوش بخورد و پس از آن دندان‌های جایگزین بر روی آن قرار بگیرند.
ایمپلنت دندان Zygomatic
باید توجه داشته باشید که یکی از انواع ایمپلنت ها ایمپلنت Zygomatic است که از آن در مواقع بسیار کمی استفاده می‌شود، هنگامی که فک توانایی پیوند استخوان را نداشته باشد و نتوان فیکسچر را در استخوان فک قرار داد با کاشت این وسیله در استخوان گونه فرد می‌پردازند.
معرفی فیکسچر ایمپلنت Subperiosteal
Subperiosteal نیز یکی از روش های مرسوم و شایع ایمپلنت دندان است. گاهی اوقات ممکن است مراجعه کنندگان به دلایل متعددی دچار مشکلات لثه بشوند و قرار دادن فیکسچر در فک آن‌ها امکان پذیر نباشد. در این صورت با پیوند استخوان در فک می‌توان به راحتی به ایمپلنت کردن دندان‌ها پرداخت.
این ایمپلنت بین بافت زنده استخوان و سطح ایمپلنت جوش می‌خورد که پی از آن می‌توان ایمپلنت را بر روی لثه فرد ثابت نگه داشت. توجه داشته باشید که با قرار دادن قاب فلزی در زیر لثه می‌توان از این روش ایمپلنت استفاده کرد و تنها از آن برای افرادی که دارای استخوان فک محکمی نیستند استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: از شلوغی و ازدحام دندان ها چه می‌دانید؟
مراحل کاشت فیکسچر
شاید برای شما این سوال به وجود بیاید که نحوه کاشت فیکسچر ایمپلنت چگونه است و آیا انجام این کار دارای درد زیادی میباشد یا خیر؟ باید توجه داشته باشید که برای انجام این کار باید فرایند جراحی کاشت دندان صورت بگیرد که در مرحله اول با استفاده از بی حسی موضعی بیمار متوجه هیچ گونه دردی نمی‌شود.
در مرحله دوم متخصص ایمپلنت سوراخی را در استخوان فک ایجاد میکند. سپس فیکسچر هم اندازه و مناسب را درون حفره قرار می‌دهد. برای کاشت ایمپلنت باید فیکسچر به مدت دو هفته درون بافت استخوان فک قرار بگیرد تا به خوبی جوش بخورد. پس از آن ایمپلنت بر روی آن نصب می‌شود.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: سیر تا پیاز لمینت دندان
اصول مراقبتی پس از کاشت
پس از اینکه دندانپزشک متخصص فیکسچر را جایگذاری نمود، فرد باید به منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی، مراقبت هایی را لحاظ نماید:
- مسواک زدن بخیه ها: پس از جراحی، فرد باید دندان ها و اطراف بخیه ها را به صورت ملایم مسواک بزند و محلول آب گرم و نمک را غرغره نماید.
- مصرف آنتی بیوتیک: احتمال عفونت لثه پس از قرار دادن فیکسچر و بخیه زدن لثه وجود دارد و برای جلوگیری از آن باید فرد مطابق با دستورالعمل دندانپزشک از آنتی بیوتیک ها استفاده نماید.
- دوری کردن از فعالیت های سنگین: در صورتی که فرد فعالیت های سنگین انجام دهد، فشار زیادی وارد شده و بخیه ها در لثه باز خواهند شد و در پی آن خونریزی وجود خواهد داشت. از این رو، تا چند روز بهتر است که از فعالیت های سنگین خودداری شود. خوب است که بیمار به اندازه کافی و برای تسریع در بهبودی استراحت کند.
سخن پایانی
در این مقاله درباره یکی از اجزاء بسیار مهم ایمپلنت دندان یعنی فیکسچر خواندیم. قابل ذکر است امروزه برای ساخت فیکسچر ایمپلنت از فلزهای تیتانیوم استفاده می‌شود. از این فلز در تجهیزات دندانپزشکی بسیار استفاده می‌شود. زیرا فلز تیتانیوم با بدن انسان سازگاری بسیار زیادی دارد که همین امر باعث شده تا از این آلیاژ در ساخت وسایلی همچون اوردنچر، فیکسچرها، بریج و … بکار برده بشود. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
