زایمان اپیدورال محبوب ترین روش تسکین درد هنگام زایمان است. زایمان اپیدورال بیهوشی منطقه ای است که درد در ناحیه خاصی از بدن را مسدود می کند. هدف زایمان اپیدورال تسکین درد به جای بیهوشی است که منجر به کمبود احساس می شود. اپیدورال حرکت های عصبی را از قسمت های تحتانی ستون فقرات مسدود می کند. این امر باعث کاهش احساس در نیمه تحتانی بدن می شود. در ادامه این مقاله به توضیح کامل درباره زایمان اپیدورال پرداخته و با آن آشنا می شویم.
فهرست مطالب
- اپیدورال چیست؟
- مزایای زایمان اپیدورال چیست؟
- معایب استفاده از بی حسی اپیدورال چیست؟
- در چه مواقعی نباید بی حسی اپیدورال انجام شود؟
- معرفی دیگر داروهای درد برای زایمان
- اپیدورال چگونه وارد بدن می شود؟
- خطرات زایمان اپیدورال چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
اپیدورال چیست؟
مدت هاست که مادران، کودکان خود را به دو شکل طبیعی و سزارین به دنیا می آورند.امروزه روشی برای انجام زایمان طبیعی ایجاد شده است که طی آن مادر بدون تحمل درد زیاد زایمان های طبیعی، نوزاد خود را به دنیا بیاورد. در این روش از بیحسی اپیدورال برای کاهش درد زایمان استفاده می شود. بیحسی اپیدورال تنها یکی از انواع روش های کاهش درد در زمان زایمان طبیعی است. اما در عین حال موثرترین آنها هم می باشد.در این روش متخصص بیهوشی یک سوزن در قسمت پایین کمر در فضای اپیدورال و نه در نخاع وارد می کند.
- بیشتر بخوانید:حلقه واژنی چیست؟
سپس سوزن را خارج ولی کاتتر پلاستیکی نازک روی سوزن را باقی می گذارد. بعد از آن از طریق کاتتر داروی بیحس کننده را وارد کمر می کند تا محل زایمان را بیحس کرده و درد را کاهش دهد.شما مادران گرامی ممکن است بی حسی اپیدورال را به عنوان بخشی از زایمانتان برگزیده باشید. این غیر معمول نیست که بعضی از مادران در هنگام آماده شدن برای زایمان طبیعی در بیمارستان بیحسی اپیدورال را انتخاب می کنند و بعضی دیگر ممکن است زایمانی بدون بی حسی و داروهای مسکن را برای خود انتخاب کنند.
مزایای زایمان اپیدورال چیست؟
- بیشتر مراحل عملاً بدون درد خواهد بود.
- بسته به ترجیحات مادر، میزان داروی تجویز شده از اپیدورال افزایش یافته یا کاهش می یابد.
- در موارد شدید، پزشکان می توانند داروهای کاهش اضطراب تجویز کنند.
اگر تضمین کاهش درد هنگام زایمان را ترجیح می دهید ، باید گزینه های دارویی را مد نظر بگیرید. بهتر است قبل از انجام هر کاری در مورد این موارد با پزشک خود صحبت کنید. همچنین با توجه به سابقه سلامتی خود باید متوجه شوید که برخی از داروهای خاص برای شما مناسب هستند یا خیر. مزیت اصلی داروها برای زایمان، تسکین درد است. در حالی که ممکن است در حین اعمال دارو همچنان احساس سستی و کسلی داشته باشید، اما بیشتر این روند تقریباً بدون درد است. نکته منفی این است که داروهای ضد درد همیشه خطر عوارض جانبی را به همراه دارند.
معایب استفاده از بی حسی اپیدورال چیست؟
بی حسی اپیدورال اگر به درستی انجام شود، به طور کلی روشی بسیار امن و مناسب است. اما در حدود 5 الی 10 درصد از موارد، تسکین درد به اندازه کافی ایجاد نمی شود.همچنین، در موارد نادر، میزان بی حسی اپیدورال ممکن است بیش از حد بالا رفته و موجب اختلال در تنفس شود. درباره یائسگی چگونه رخ می دهد چه می دانید؟
– بی حسی زیاد : گاهی اوقات شما خیلی بی حس می شوید و قادر به احساس انقباضات و یا ایجاد فشار به طور موثر نیستید.
– فشار خون پایین : به ندرت فشار خون مادر به میزان زیاد پایین می آید. این امر می تواند ضربان قلب کودک را کند کرده و فرایند زایمان را سخت و پیچیده کند. اما این اتفاق به ندرت رخ میدهد و کاملا گذرا است. معمولا دادن مایعات وریدی می تواند این مسئله را کاهش دهد، اما در موارد نادر ممکن است نیاز به عمل سزارین باشد.
– سردرد : تعداد کمی از مادران ممکن است بعد از بی حسی اپیدورال، سردرد را تجربه کنند. این سردرد می تواند خفیف و گذرا یا شدید باشد و از چند روز الی چند هفته طول بکشد. برای درمان آن آنها مصرف مایعات فراوان و و مسکن ها و استراحت کافی است. هر چه بیشتر دراز بکشید و استراحت کنید، سردرد زودتر برطرف می شود.
– عدم توانایی دفع ادرار :ممکن است پس از زایمان قادر به دفع ادرار نباشید. این مشکل در اثر عوامل مختلفی مثل مصرف داروی محرک درد زایمان، فشار سر جنین بر کانال زایمانی، زایمان طول کشیده و البته بیحسی اپیدورال ایجاد می شود.در این حالت ممکن است مثانه بی حس شده و نیاز به دفع ادرار را احساس نکند و فرد دچار احتباس ادراری شود به این صورت که مثانه دارای حجم زیادی از ادرار می شود و فرد قادر به دفع آن نیست. در این مواقع، سوند ادراری در داخل مثانه قرار داده می شود.
در چه مواقعی نباید بی حسی اپیدورال انجام شود؟
همه مادران تمایل به انجام بی حسی اپیدورال ندارند.پزشک (جراح و متخصص زنان) شما اگر در معرض عوارض بی حسی اپیدورال هستید با شما صحبت کرده و گزینه‌های دیگری را به شما معرفی می کند. افرادی که نباید از بی حسی اپیدورال استفاده کنند شامل موارد زیر هستند که به آنها اشاره می کنیم:
- در صورت استفاده از رقیق کننده های خون
- تعداد پلاکت پایین
- خونریزی شدید با فشار خون پایین
- عفونت فعال در بدن که خطر مننژیت و عفونت محل ورود کاتتر را برای فرد افزایش می دهد
- دهانه رحم کمتر از 4 سانتی متر باز شده باشد یعنی هنوز فاز فعال زایمان شروع نشده باشد. زیرا در اینصورت موجب کاهش سرعت زایمان می شود.
زایمان قریب الوقوع باشد و مدت زمان زیادی تا زایمان باقی نمانده باشد. از آنجایی که بعد از بیحسی اپیدورال ممکن است مادر با توجه به درد کمتر ، احساس فشار کمتری در ناحیه ی لگن داشته باشد و به دنبال آن نتواند به طور کافی و موثر در مرحله ی آخر زور بزند و به خروج جنین کمک کند، ترجیح داده می شود که برای پیشگیری از کند شدن روند زایمان در مراحل انتهایی از انجام بیحسی اپیدورال خودداری شود. و در این افراد از سایر روشهای بیدردی مانند مسکن های تزریقی، گاز بی دردی، ماساژ و تکنینهای تن آرامی یا ریلکسیشن استفاده شود.
معرفی دیگر داروهای درد برای زایمان
شایع ترین انواع داروهای درد برای زایمان عبارتند از:
- زایمان اپیدورال
اپیدورال نوعی بی حسی موضعی است که از طریق کمر تزریق می شود. در هر دو زایمان واژنی و سزارین، درد از ناحیه کمر کاهش می یابد. مزیت اپیدورال این است که بنا به درخواست مادر ممکن است این مقدار کاهش یا افزایش یابد. تسکین درد به وسیله زایمان اپیدورال و نخاع از طریق جفت به جنین منتقل نمی شود، در حالی که در مسکن های IV و بی حسی عمومی اینگونه است.
- بلوک نخاعی
بلوک نخاعی شبیه اپیدورال بوده، اما دارای تاثیر کوتاه مدت است (فقط یک ساعت یا کمی بیشتر).
- داروی مسکن
این داروها به شکل آمپول یا سرم هستند. مسکن ها روی کل بدن تأثیر می گذارند.
- بیهوشی عمومی
داروهایی هستند که کاملاً شما را بیهوش می کنند. این نوع به طور معمول در هنگام زایمان های واژنی استفاده نشده و فقط در مواقع اضطراری استفاده می شوند.
- آرامبخش ها
داروهای آرامبخش اغلب در کنار مسکن ها استفاده شده و اغلب در هنگام وجود اضطراب شدید برای آرام کردن مادر استفاده می شوند. به دلیل خطر بالای عوارض جانبی، به جز در موارد شدید، معمولاً استفاده از آرامبخش ها توصیه نمی شوند.
اپیدورال چگونه وارد بدن می شود؟
تزریق مایعات داخل وریدی (IV) قبل از شروع وضع حمل فعال و قبل از عمل قرار دادن اپیدورال آغاز می شود. انتظار می رود 1-2 لیتر از مایعات IV را در طول و پس از زایمان دریافت کنید. متخصص بیهوشی (متخصص در انجام بیهوشی)، متخصص بی حسی یا متخصص پرستاری، اپیدورال شما را انجام می دهد.
- بیشتر بدانید: دلایل بازگشت عفونت ادراری زنان پس از درمان
از شما خواسته می شود که پشت خود را قوس دهید و به سمت چپ خود دراز کشیده یا در حالت نشسته باقی بمانید. این موقعیت برای جلوگیری از بروز مشکلات و افزایش اثربخشی اپیدورال بسیار حیاتی است. از یک محلول ضد عفونی کننده برای پاک کردن ناحیه دور کمر در پشت استفاده می شود تا احتمال عفونت به حداقل برسد. به یک ناحیه کوچک از پشت تان بی حسی موضعی تزریق می شود.
سپس یک سوزن به ناحیه بی حس شده اطراف نخاع و در قسمت تحتانی کمر وارد می شود. پس از آن، یک لوله یا سوند کوچک از طریق سوزن وارد فضای اپیدورال می شود. سپس سوزن با دقت برداشته می شود، و از این طریق سوند در جای خود قرار می گیرد تا از طریق تزریق دوره ای یا با تزریق مداوم، دارو را دریافت کنید. برای جلوگیری از لغزش، سوند به پشت می چسبد.
خطرات زایمان اپیدورال چیست؟
- ممکن است زایمان اپیدورال باعث شود که فشار خون شما به طور ناگهانی کاهش یابد.
- به همین دلیل فشار خون مادر به طور معمول بررسی می شود تا از انتقال جریان خون کافی به کودک اطمینان حاصل شود.
- اگر افت ناگهانی فشار خون وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان با مایعات IV ، داروها و اکسیژن داشته باشید.
- ممکن است سردرد شدید ناشی از نشت مایعات نخاعی را تجربه کنید.
- کمتر از 1٪ از خانم ها این عارضه جانبی را تجربه می کنند.
- در صورت تداوم علائم، روشی به نام “لکه خونی” ، که تزریق خون به فضای اپیدورال است، می تواند برای تسکین سردرد انجام شود.
- پس از قرارگیری اپیدورال، باید به صورت مداوم در رخت خواب حرکت کنید و نظارت کامل بر تغییر در ضربان قلب جنین، انجام شود.
- بعضی اوقات دراز کشیدن در جهات خاص می تواند باعث کند یا متوقف شدن زایمان شود.
- ممکن است عوارض جانبی زیر را تجربه کنید: لرز، زنگ گوش، کمردرد، درد در محل ورود سوزن، حالت تهوع یا مشکل در ادرار.
- ممکن است برای چند ساعت پس از زایمان، نیمه پایینی بدن بی حس شود.
- این بی حسی شما را مجبور خواهد کرد تا با کمک فرد دیگری قدم بردارید.
- در موارد نادر، ممکن است در ناحیه ای که کاتر وارد شده است، آسیب به عصب اتفاق بیفتد.
اگرچه تحقیقات تا حدودی مبهم است، اما اکثر مطالعات نشان می دهند که برخی از نوزادان با مشکل مکیدن شیر، دچار مشکلات بینایی می شوند. مطالعات دیگر حاکی از آن است که کودک ممکن است دچار مشکلات تنفسی، خلط جنین و افزایش تغییر ضربان قلب جنین شود، بنابراین نیاز به فورسپس، خلاء، زایمان سزارین و اپی بیوتومی بالا می رود.
سخن پایانی
شما در این مقاله با زایمان اپیدورال آشنا شدید. همچنین از مزایا و عوارض و خطرات آن اگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
جواب بستگی به این دارد که این سوال را از چه کسی بپرسید. برخی از خانم ها قرار دادن اپیدورال را همراه با کمی ناراحتی در پشت کمر توصیف می کنند و با قرار دادن لوله یا سوند کوچک، احساس فشار می کنند.
اپیدورال می تواند باعث کند شدن زایمان و ضعف شود. در صورت بروز این مشکل، ممکن است برای تسریع در زایمان اپیدورال، داروی پیتوسین به شما داده شود.
