یکی به دیگری منجر می شود؛ اگرچه بارداری می تواند در هر زمانی در طی سال های باروری یک زن رخ دهد. احتمال حامله شدن زن به هنگام عبور از سن ۳۵ سالگی کاهش پیدا می کند. در سن ۴۰ سالگی، احتمالا دوران پیش از یائسگی شروع می شود و سپس به یائسگی، که معمولا پایان مرحله تولید مثل است، منجر می شود. اما آیا شما می توانید در طول دوران پیش از یائسگی یا یائسگی باردار شوید؟ در این مقاله ، ما درباره یائسگی، احتمال حاملگی در دوران یائسگی و خطرات مربوط به آن صحبت می کنیم.
فهرست مطالب
- یائسگی چگونه رخ می دهد؟
- تفاوت بین دوره باروری، یائسگی و پیش یائسگی چیست؟
- آیا ممکن است یائسگی معکوس شود و فرد دوباره پریود شود؟
- آیا می توان در دوران یائسگی باردار شد؟
- آیا امکان حاملگی در دوران پیش از یائسگی وجود دارد؟
- چگونه بفهمید که هنوز بارور هستید؟
- بررسی روش های افزایش احتمال بارداری در دوران یائسگی
- خطرات بارداری در دوران یائسگی چیست؟
- آیا در یائسگی به پیشگیری از بارداری نیاز است؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
یائسگی چگونه رخ می دهد؟
یائسگی، یک تغییر فیزیکی در بدن و نشان دهنده پایان قاعدگی است. روند یائسگی کند بوده و ماهها یا سالها قبل از پایان دوره قاعدگی آغاز می شود. شروع یائسگی کلا سه مرحله است، شامل:
- مرحله اول. با چرخه قاعدگی نامنظم مشخص شده و می تواند حدود هشت تا ده سال قبل از یائسگی شروع شود. شروع مرحله اول یائسگی در برخی از زنان از دهه ۴۰ و در برخی دیگر از دهه ۳۰ است. در این مرحله تولید استروژن و پروژسترون که وظیفه آزاد سازی تخمک ها از تخمدان ها را بر عهده دارند به تدریج کاهش می یابد. در یکی دو سال منتهی به یائسگی افت شدید استروژن وجود دارد. در این مرحله، به احتمال زیاد قاعدگی نامنظم، تعریق شبانه، گرگرفتگی، فراموشی، تغییرات خلقی، سفتی مفاصل، افزایش وزن و کاهش میل جنسی خواهید داشت.
- مرحله دوم. در مرحله دوم چرخه تولید مثل شما نامنظم می شود، سیکل های قاعدگی ریتم منظم خود را از دست داده و در نهایت متوقف می شوند. این مرحله ای است که دوره های قاعدگی حداقل به مدت یک سال متوقف می شود. مرحله دوم یائسگی به طور میانگین بین ۴۵ تا ۵۰ سالگی رخ می دهد. در طی این مدت تخمدان ها تولید تخمک را متوقف می کنند و این پایان مرحله تولید مثل در زنان است. بنابراین، زن با وارد شدن به این مرحله دیگر نمی تواند تخمک گذاری کرده و یا باردار شود.
- مرحله سوم. مرحله سوم در واقع دوران پس از یائسگی است. در این مرحله برخی از علائم یائسگی به خصوص گرگرفتگی های شبانه به تدریج کاهش می یابد. اما مشکلات دیگر ناشی از یائسگی همچنان باقی می مانند. به عنوان مثال کاهش سطح استروژن زنان را در برابر بیماری هایی مانند پوکی استخوان، نارسایی های قلبی-عروقی و هچنین چاقی، آسیب پذیرتر می کند. مصرف داروها و تغییر سبک زندگی می تواند تا حدودی خطر ابتلا به این بیماری ها را کاهش دهد.
تفاوت بین دوره باروری، یائسگی و پیش یائسگی چیست؟
باروری: بدن خانم ها در طول سالهای تولید مثل، استروژن، پروژسترون، هورمون لوتئین ساز (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول تولید می کنید. در اواسط چرخه ماهانه، این هورمون ها با کمک استروژن باعث می شوند تخمک گذاری انجام شده و تخمدان ها تخمک بالغ آزاد کنند. تخمک گذاری فقط زمانی رخ می دهد که سطح هورمون های بدن در حد مطلوب باشد. اگر تخمک بارور شود، LH تولید پروژسترون را برای حفظ حاملگی تحریک می کند.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: لابیاپلاستی با لیزر در تهران
پیش یائسگی: در این دوران بدن شما استروژن و پروژسترون کمتری می کند. سطح LH و FSH رو به افزایش می رود، زیرا تخمدان ها کمتر به آنها واکنش نشان می دهند. با نوسان سطح هورمون ها، ممکن است شروع به مشاهده علائمی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه کنید. سیکل های قاعدگی شما از نظر طول و دفعات نامنظم می شوند. تخمدان های شما ممکن است در برخی از ماهها تخمک آزاد کرده، اما در بعضی دیگر از ماه ها هیچ تخمکی آزاد نکنند.
در این دوران اگرچه قدرت باروری شما رو به کاهش است اما هنوز می توانید باردار شوید. بنابراین اگر قصد بارداری ندارید، باید در تمام دوران یائسگی از روش های کنترل بارداری استفاده کنید. مرحله پیش یائسگی می تواند چندین سال طول بکشد.
یائسگی: در دوران‌یائسگی سیکل های قاعدگی شما به طور کامل متوقف می شود. گاهی ممکن است برای مدت چند ماه سیکل قاعدگی خود را از دست بدهید ولی ناگهان پس از چند ماه سیکل قاعدگی شما دوباره شروع می شود. این مساله می تواند بارها رخ بدهد. بنابراین اگر شما حتی به یائسگی نرسیده باشید قطع و وصل شدن های مکرر شما را فریب داده و در نتیجه تصور می کنید که یائسه شده اید.
اگر یک سال کامل از تاریخ آخرین قاعدگی شما گذشته باشد، به یائسگی رسیده اید. این اتفاق برای اکثر زنان، در سنین ۴۰ تا ۵۵ سالگی و با میانگین سنی ۵۱ سال رخ می دهد. هنگامی که به یائسگی رسیدید ، سطح LH و FSH بالا و سطح استروژن و پروژسترون پایین می ماند. بدن شما دیگر تخمک گذاری نمی کند و در نتیجه نمی توانید باردار شوید.
آیا ممکن است یائسگی معکوس شود و فرد دوباره پریود شود ؟
پاسخ کوتاه برای این سوال این است؛ خیر. اما تحقیقات در زمینه یائسگی و بارداری و معکوس شدن یائسگی همچنان وجود دارد. پژوهش‌ها هنوز در مراحل اولیه است اما تلاش‌های اولیه برای بازگرداندن فعالیت در تخمدان‌های زنان یائسه نشان می‌دهد که ترمیم فعالیت تخمدان امکان پذیر است اما فقط به طور موقت.
یکی از تحقیقاتی که جهت بازگرداندن قدرت باروری در زنان یائسه انجام شده است از طریق پلاسمای غنی از پلاکت(PRP) بوده است. در یک مطالعه کوچک که روی ۲۷ زن که از طریق PRP تحت درمان بودند، مشخص شد که ۱۱ نفر از آنها دوباره سیکل قاعدگی را از سر گرفته‌اند اما تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. درباره قاعدگی نامنظم چه می دانید؟
آیا می توان در دوران یائسگی باردار شد؟
یائسگی زمانی که زنی به مدت 12 ماه پریود نشود اتفاق می افتد که سال های قبل از یائسگی دوران پیش یائسگی نامیده می شود. این انتقال به طور معمول از 40 سالگی شروع می شود و بین 7 تا 14 سال طول می کشد، اما این امر در بین افراد مختلف بسیار متفاوت است.
برای اکثر افراد سطح استروژن در 40 سالگی به تدریج کاهش می یابد. تخمک گذاری و عادت ماهانه فرد ادامه می یابد، اما قاعدگی ها نامنظم یا مکرر می شوند. برای برخی از افراد پریودها حتی چند ماه متوقف می شوند، اما دوباره شروع می شوند. دلیل این امر این است که تخمک گذاری حتی در صورت پریود نشدن می تواند ادامه یابد.
با پیشرفت و گذر کاهش هورمون های جنسی، تعداد و کیفیت تخمک ها احتمال باردار شدن فرد کاهش می یابد. بر اساس اعلام انجمن پزشکی باروری آمریکا، باروری به طور معمول 5 تا 10 سال قبل از یائسگی به پایان می رسد، اما همیشه هم اینگونه نیست. برای برخی از افراد بارداری تا زمان یائسگی هنوز امکان پذیر است.
آیا امکان حاملگی در دوران پیش از یائسگی وجود دارد؟
امکان بارداری تا رسیدن به مرحله یائسگی وجود دارد، اما ممکن است دشوار باشد. در طول مرحله پیش از یائسگی، اگر چه دوره های شما نامنظم هستند، اما هنوز توانایی تخمک گذاری و بارداری دارید.
بارداری در دوران پیش یائسگی
هنگام تولد یک زن حدود یک میلیون فولیکول در تخمدان دارد که می تواند به تخمک تبدیل شود. در سن بلوغ آنها نزدیک به 300 هزار تا می رسند. در طول سال های باروری تقریبا 300 مورد از تخمک ها آزاد می شوند. فولیکول های دیگر از بین می روند.
در سن 25 سالگی آمارها نشان می دهد 4.5 درصد از زنان نمی توانند به طور طبیعی باردار شوند. در 38 سالگی، این رقم به 20 درصد، در 41 سالگی به 50 درصد، در 45 سالگی به نزدیک 90 درصد و در 50 سالگی تقریبا 100 درصد افزایش می یابد. محققان این ارقام را بر اساس داده های بیش از 58 هزار زن به دست آورده اند.
این افزایش ناباروری به این دلیل رخ می دهد که کیفیت تخمک ها و احتمال بارداری سالم با افزایش سن کاهش می یابد. با این وجود، تا زمان ادامه تخمک گذاری هنوز امکان باردار شدن وجود دارد. اگر تخمدان ها یک تخمک زنده تولید کنند و بارور شود احتمال لقاح وجود دارد.
دلایل مختلفی وجود دارد که فرد بخواهد در دوران پیش‌یائسگی باردار شود. اینها شامل موارد زیر است:
- آنها مدت ها برای بچه دار شدن تلاش کرده اند.
- رابطه، شغل، وضعیت مالی یا سایر عوامل آنها قبلا مناسب نبوده است.
- آنها قبلا اعتماد به نفس و آمادگی کافی برای مراقبت از کودک نداشتند.
- هنگام وقوع یائسگی تخمک گذاری دیگر انجام نمی شود و امکان بارداری طبیعی وجود ندارد.
- افرادی که تحت عمل جراحی برداشتن رحم یا هر دو تخمدان قرار می گیرند به طور مستقیم یائسگی را تجربه می کنند و یائسه نمی شوند.
چگونه بفهمید که هنوز بارور هستید؟
تشخیص احتمال باروری در دوران یائسگی دشوار است. در این دوران تخمک گذاری منظم نیست و فقط در برخی از ماه ها رخ می دهد. کیفیت تخمک تا حد زیادی کاهش پیدا می کند. همچنین سطح استروژن، پروژسترون و سایر هورمون ها در نوسان است. همه این عوامل باعث کاهش باروری می شوند. اما با این حال نمی توان احتمال بارداری را دقیقاً پیش بینی کرد.
بررسی روش های افزایش احتمال بارداری در دوران‌یائسگی
اگر تصمیم دارید در دوران یائسگی باردار شوید و پس از شش ماه تلاش باردار نشده اید، باید با پزشک مشورت کنید. اقدامات زیر می تواند احتمال بارداری شما را افزایش دهد:
- مقاربت در طی تخمک گذاری. هر ماه علائم تخمک گذاری مانند حساسیت به پستان ها، نفخ شکم، افزایش میل جنسی، گرفتگی خفیف و ترشحات سفید را با دقت بررسی کنید. زمان تخمک گذاری بارورترین زمان در چرخه قاعدگی است.
- رژیم و ورزش. رعایت یک رژیم غذایی متعادل در داشتن تناسب اندام کمک زیادی به شما می کند. همچنین تا حد امکان سعی کنید هر روز به طور منظم به انجام تمرینات ورزشی بپردازید. ورزش باعث افزایش سطح سلامت شما شده و احتمال بارداری را بهبود می بخشد.
- لقاح آزمایشگاهی. انجام (IVF) یا لقاح آزمایشگاهی در دوران یائسگی می تواند به بارداری شما کمک کند. در این روش، ممکن است مجبور شوید از تخمک هایی که در گذشته منجمد شده اند یا از تخمک های اهدایی استفاده کنید. همچنین برای آماده سازی بدن برای کاشت و بارداری به هورمون درمانی نیاز خواهید داشت. با این حال، این مساله ممکن است در مورد همه زنان صدق نکند.
به طور کلی بارداری در شروع یائسگی امر ناممکنی نیست. تغییر شیوه زندگی و استفاده از درمان های پزشکی، به شما کمک می کند که بتوانید در شروع مرحله یائسگی باردار شوید.
خطرات بارداری در دوران یائسگی چیست؟
با بالا رفتن سن و رسیدن آن به ۳۵ سالگی بارداری در خانم ها خطرناک تر می شود. برخی از مهمترین خطرات بارداری برای مادر و جنین عبارتند از:
- سقط جنین
- دیابت بارداری
- زایمان زودرس
- وزن کم نوزاد در هنگام تولد
- افزایش احتمال نقایص مادرزادی هنگام تولد
- حاملگی خارج رحمی، جایی که تخمک در خارج از رحم کاشته می شود.
- جفت سرراهی. وضعیتی که در آن جفت دهانه رحم را به طور کامل یا ناقص مسدود کرده و باعث ایجاد مشکلاتی در هنگام زایمان می شود.
- جدا شدگی زودرس جفت. در انی وضعیت جفت از رحم جدا شده و باعث مشکلات رشد جنین، تولد نوزاد مرده و زایمان زودرس می شود.
- فشار خون بالا در دوران بارداری می تواند منجر به پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری شود. ابتلا به فشار خون بالا به نظارت دقیق پزشکی و مصرف دارو برای رفع عوارض احتمالی نیاز دارد.
- درمان IVF می تواند منجر به بارداری های چندقلویی شود.از طرفی دیگر بارداری های دو و چندقلویی با عوارضی مانند فشار خون بالای مادر، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در هنگام تولد همراه است.
عوارض بارداری در زنان بالای ۳۵ سال، در مقایسه با زنان جوان افزایش می یابد. به طور کلی هرچه سن مادر در هنگام بارداری بیشتر باشد، احتمال بروز عوارض بارداری و زایمان بیشتر است.
آیا در یائسگی به پیشگیری از بارداری نیاز است؟
اگرچه احتمال بارداری در شروع مراحل یائسگی کمتر است، اما با این حال توصیه می شود که برای اطمینان بیشتر از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید. در مراحل اول یائسگی احتمال تخمک گذاری وجود دارد، حتی اگر قاعدگی نامنظم باشد. همچنین استفاده از روش های کنترل بارداری، مانند کاندوم، علاوه بر بارداری ناخواسته از ابتلا شما به عفونت های مقاربتی نیز پیشگیری می کند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با یائسگی آشنا شدید. همچنین از احتمال یائسگی در بارداری آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
یکی از عوامل تاثیر گذار در زمان یائسگی، ژنتیک است. برخی در اواخر دهه ۳۰، برخی اواخر دهه ۴۰ و برخی دیگر نیز در اواسط دهه ۵۰ سالگی. بنابراین این موضوع در هر شخصی متفاوت است. بنابراین هر زمان که یائسه شوید، تخمک گذاری اتفاق نمی افتد و به تبع آن پریود نمی شوید. هنگامی که تخمک گذاری رخ ندهد، شانس بارداری نیز وجود ندارد
این دوران در برخی از زنان ممکن است تا ۶ سال هم طول بکشد. اولین نشانه های یائسگی، تاثیر بر چرخه قاعدگی و نامنظم کردن آن است. (پریود نامنظم) و پس از آن علائمی مانند گرگرفتی و تعریق های شبانه است. اما زمانی می توانیم بگوییم که به طور کامل یائسه شده اید، که ۱۲ ماه متوالی پریود نشده باشید و بنابراین تا زمانی که این اتفاق به طور کامل رخ نداده باشد، احتمال بارداری در یائسگی وجود دارد.
