روت کانال روشی بسیار قدیمی در دندانپزشکی است و اکثرا مردم از آن اجتناب می‌کنند. در روزگاران قدیم، این درمان از روش‌های ترسناک و پردرد به‌شمار می‌آمد و تنها زمانی‌که هیچ گزینه دیگری برای درمان وجود نداشت مردم تن به این روش می‌دادند. اما امروزه با اختراع لیزر این روش هم به‌کلی تغییر کرده است. بدترین چیز در مورد یک دندان عفونی این است که اغلب تا زمانی که درد و تورم شدید در لثه یا فک احساس نمی کنید، متوجه آن نمی شوید. در این مرحله، باکتری‌ها شروع به انتشار در سراسر دهان کرده. و سایر دندان‌های سالم را آلوده می‌کنند.
درمان ریشه یا عصب کشی با لیزر شامل برداشتن عصب آسیب دیده با استفاده از تکنولوژی پیشرفته لیزر است. و مهر و موم کردن محفظه توخالی باقی مانده است. پس از درمان، یک تاج روی دندان شما قرار می‌گیرد تا از سایش ساختار ضعیف‌تر دندان باقی‌مانده جلوگیری کند. در ادامه به شما می‌گوییم که درمان به روش روت کانال به کمک دیود لیزر چه مزایایی دارد و چگونه این پروسه را آسان میکند.
فهرست مطالب
- روت کانال چیست؟
- دندانپزشکی به کمک لیزر چگونه است؟
- لیزر دندانپزشکی چیست؟
- مقایسه عصب کشی به روش سنتی و لیزری
- عصب کشی دندان با لیزر چگونه انجام می شود؟
- عصب کشی به روش لیزری بهتر است یا با روش های معمولی؟
- استفاده از دیود لیزر در دندانپزشکی چگونه است؟
- مزایای استفاده از دیود لیزرها در روت کانال دندان چیست؟
- آیا استفاده از لیزر برای پر کردن یا عصب کشی دندان عوارض یا خطراتی دارد؟
- میزان موفقیت عصب کشی با لیزرچقدر است؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
روت کانال چیست؟
درمان به روش روت کانال روشی متداول در دندانپزشکی است که در درمان پوسیدگی، بیماری‌های اطراف دندانی یا دیگرآسیب‌های دندانی که در آن دندان به‌شدت آسیب دیده است، کاربرد دارد. در این روش دندانپزشک عصب دندان را بیرون کشیده و سپس فضای خالی ایجاد شده را پر میکند. به لحاظ زیبایی و عملکرد، دندان باقی می‌ماند که جایگزین مناسبی برای پروتزهای دندانی است. با این وجود، نتیجه نهایی روت کانال نگه داشتن دندانی مرده در بدن موجود زنده است، که به طور بالقوه باعث مشکلات زیادی میشود.
به طور طبیعی سیستم ایمنی بدن دندان مرده را پس می‌زند. زمانی‌که دندانپزشک بافت معیوب را از داخل دندان برمی‌دارد، خون و عصب برداشته شده و با فیلری پلیمری به‌نام گوتاپرکا جایگزین می‌گردد. سپس به منظور ایجاد مانع در برابر ورود مجدد باکتری به دندان با ماده‌ای پوشانده میشود. به دلیل عدم خون‌رسانی مناسب در این ناحیه، دندان پرشده شکننده و آسیب‌پذیر می‌باشد، همچنین دندان به مرور زمان تیره خواهد شد. دندانپزشکان به‌منظور پیشگیری از شکستگی و با توجه به لزوم جنبه‌های زیبایی، تاج پوششی کامل را پیشنهاد می‌کنند.
در واقع روت کانال روشی بر پایه و اساس سیستم ساده شده اعصاب داخل دندان می‌باشد. به طور معمول داخل دندان‌ها یک کانال بزرگ اعصاب وجود ندارد، بلکه ریشه‌های داخل دندان بسیار شبیه به سیستم ریشه‌های درخت می‌باشند. گاهی اوقات پوسیدگی‌های بسیار کوچک در داخل میکروکانال‌های سیستم اعصاب داخل دندان به‌وجود می‌آید که به وسیله روت کانال قابل درمان نیست. حتی اگر دندانپزشک به وسیله میکروسکوپ روت کانال را انجام دهد، باز هم از درمان این پوسیدگی‌ها بازخواهد ماند. ماندن این میزان پوسیدگی داخل دندان و عدم درمان آن منجر به پخش شدن پوسیدگی در بخش‌های دیگر بدن از طریق سیستم گردش خون میشود. دندانپزشکان برای درمان این پوسیدگی‌ها از آنتی‌بیوتیک‌ها و پمادهای دندانی استروئیدی استفاده می‌کنند که متاسفانه تنها میزان کمی از باکتری‌ها را از بین می‌برد و می‌توان گفت درمان قطعی این بیماری نیستند.
دندانپزشکی به کمک لیزر چگونه است؟
در دندانپزشکی نوین از لیزرها به منظور بازسازی بافتهای دندانی و پاکسازی کانال‌های داخل دندان استفاده میشود. هنگام درمان به روش روت کانال، دندانپزشک شما از لیزر به منظور بازکردن حفره‌ای در دندان و از بین بردن بافت معیوب استفاده میکند. همچنین از لیزر به منظور شکل دادن و آماده‌کردن کانال جهت پرشدن با مواد استفاده میکند.
متد جدید روت کانال در قیاس با روش‌های پیشین مزایای بسیاری دارد، مهمترین آن این است که دیگر دندانپزشک نیازی به استفاده از دریل‌های پرصدا و ترسناک برای بازکردن حفره در دندان شما ندارد. پس اگر این‌بار نیمه‌شب دندان درد داشتید و خواستید از ترس مراحل عذاب‌آور روت کانال پیش دندانپزشک خود نروید، روش‌های نوین روت کانال را به یاد بیاورید.
لیزر دندانپزشکی چیست؟
لیزر (laser) مخفف عبارت (light amplification by the stimulated emission of radiation) است. laser انرژی نوری را در یک پرتو بسیار باریک و متمرکز ایجاد میکند. نور لیزر زمانی که به بافت برخورد میکند واکنشی ایجاد کرده و به آن اجازه میدهد بافت را جدا یا شکل دهد.
لیزر دندانپزشکی در سال ۱۹۸۹ به طور تجاری در دندانپزشکی بالینی برای درمانهای مربوط به بافت دندان مورد استفاده قرار گرفت. دندانپزشکی با لیزر، در مقایسه با مته‌ها و سایر ابزارهای غیر لیزری و سنتی گزینه درمانی راحت تری را برای ترمیم و جراحی بافت سخت یا نرم ارائه میدهد.
موارد استفاده از لیزر:
لیزر دندانپزشکی در روش‌های مختلفی استفاده میشود، از جمله:
- درمان حساسیت
- درمان پوسیدگی دندان
- درمان بیماری لثه
- سفید کردن دندان
- عصب کشی دندان
لیزر می‌تواند درمانهای دندانی را کارآمدتر، مقرون به صرفه تر و راحت تر کند. سازمان غذا و دارو امریکا (fda) لیزر دندانپزشکی را به عنوان یک گزینه درمانی برای بیماری‌های دندانی مورد تایید قرار داده است.
مقایسه عصب کشی به روش سنتی و لیزری
درمان ریشه دندان با لیزر که همچنین به عنوان عصب کشی نیز شناخته میشود و از تکنولوژی پیشرفته برای دسترسی به محفظه پالپ دندان و تمیز کردن آن استفاده میکند، در واقع، مانند عمل سنتی کانال ریشه انجام میشود اما از یک لیزر درمانی استفاده میشود تا کارایی درمان را افزایش دهد.
در عصب کشی دندان بوسیله پرتو لیزر، لیزر و هالستیک دندانپزشکی از پروتکل درمانی آندودنتیک دو طول موج (Twinlight ) استفاده میکند که توسط شرکت فوتانا(Fotona) توسعه و گسترش یافته است. این روش درمانی مناسب افرادی است که نگران عوارض جانبی و تأثیرات سلامتی ناشی از عمل سنتی عصب کشی دندان خود هستند اما با این حال نمیخواهند دندان آبسه دار را به طور کامل خارج کنند.
در روش مدرن درمان ریشه از دو طول موج لیزر برای استفاده بهینه از ویژگی های تعاملی بافت لیزر برای هر طول موج استفاده میکند. به عنوان مثال لیزرهای Er YAG دندانپزشکی باعث ایجاد امواج شوک در محلول های تمیزکننده میشود ( PIPS یا جریان فوتو آواستیک ناشی از فوتون) و لیزر Nd YAG خاصیت ضد باکتریایی دارد. این دو لیزر در کنار هم میتوانند نتیجه درمان ریشه و عصب کشی دندان را بطور چشمگیری بهبود بخشند. درمانی که سریعتر، ایمنتر و نتیجه بخشتر است و معمولاً در یک جلسه درمانی و با امتیاز حفظ ساختار بیشتر دندان انجام میشود.
عصب کشی دندان با لیزر چگونه انجام می شود؟
جهت درمان کانال عصب دندان با استانداردهای مراقبتی مدرن، ابتدا دندانپزشک باید سی‌تی اسکن دندان انجام دهد، تا به طور کامل از مشکلاتی که با آن مواجه هستید، اطلاع پیدا کند. در تصویربرداری سه بعدی سی تی اسکن، سوراخ‌هایی که در استخوان مشاهده میشود، کانال‌هایی هستند که از بین رفته و تمام مواردی که در تصویربرداری اشعه ایکس معمولی قابل مشاهده نیست را در اینجا خواهید دید.
لیزر از امواج صوتی و انرژی نور استفاده میکند و با استفاده از امواج لیزر تقریباً تمامی باکتری‌ها، پوسیدگی و آلودگی‌ها به سمت بالا و خارج از دندان کشیده می‌شوند. آلودگی‌هایی که هنگام کار بر روی دندان از آن خارج می‌شوند، در واقع قابل مشاهده خواهند بود.
با استفاده از محلول‌های مختلف، هر کانال تا حداکثر یک دقیقه، شستشو داده میشود(گاهی اوقات یک دندان ممکن است از ۱-۵ کانال داشته باشد) و سپس کانال بسته میشود. در مواردی که تعداد زیادی باکتری وجود دارد، دارویی به نام هیدروکسید کلسیم را می‌توان به کار گرفت تا همه باکتری‌ها از دندان بیرون کشیده شوند و قبل از بستن کانال، آن ناحیه به طور کامل استرلیزه شود.
واقیعت این است که گاهی اوقات نمی‌توان این کار را در یک جلسه انجام داد. اگر ضدعفونی کامل امکان‌پذیر نباشد، ممکن است بیش از یک جلسه درمانی لازم باشد. برای پر کردن و بستن کانال دندان تا حدی که امکان داشته باشد از مواد بیوسرامیک و گوتا پرکا استفاده میشود که در آن باریوم وجود ندارد. از آنجایی که باریوم در این مواد وجود ندارد، احتمال واکنش یا حساسیت نسبت به این فلز سنگین وجود ندارد.
عفونت‌ها با مقدار ph دو یا سه که اسیدی هستند، باعث ایجاد سوراخ در استخوان می‌شوند. چیزی که نیاز داریم، موادی برای داخل کانال ریشه عصب است که ph بالاتری داشته باشند تا هر گونه باکتری ناهوازی باقی مانده را از بین ببرند و به بدن در بهبود خنثی شدن ph کمک کنند. مواد پرکننده بیوسرامیک که گوتا پرکا با آن پوشانده میشود، دارای ph 12 است که تمام نواحی را خنثی کرده و به افزایش رشد استخوان کمک میکند.
عصب کشی به روش لیزری بهتر است یا با روش های معمولی؟
پاسخ به سوالات مرتبط با انتخاب بین روش دندانپزشکی برتر از بین لیزر دندانپزشکی یا درمانهای سنتی، کمی مشکل است. بهترین روشی که برای بیمار مناسب باشد، به نیازهای خاص او و شدت و اصل مشکل او بستگی دارد. قبل از انتخاب بین یکی از روش‌های درمانی، برخی از جوانب باید در نظر گرفته شود.
از روش انجام هر دو درمان آگاهی دارید. برخی از افراد درمان سنتی یا لیزر را بهتر از دیگری می‌دانند. به همان میزان که این روش معایبی دارد، خدمات باکیفیت دندانپزشکی را به عنوان یک روش دندانپزشکی توصیه شده، جهت درمان مشکلات متعدد دندانی ارائه میدهد.
هر زمان که بیمار جهت دریافت خدمات به مطب دندانپزشک مراجعه میکند، لیزر دندانپزشکی خدمات با تجربه بالاتر و کیفیت بهتر را برای او فراهم میکند. اگرچه لیزر دندانپزشکی عمدتاً با درمان زیبایی ارتباط دارد، اما کاربرد این روش برای اهداف پیشگیرانه نیز به همان اندازه مؤثر است.
استفاده از دیود لیزر در دندانپزشکی چگونه است؟
امروزه استفاده از دیود لیزر به امری رایج در درمان دردهای دندانی تبدیل شده است. سایز کوچک و هزینه کم آنها از مهمترین دلایل محبوبیت این روش می‌باشد. تمامی دیود لیزرها برای تولید نور مونوکروماتیک از برانگیزش الکتریکی یک نیمه‌رسانای خاص استفاده می‌کنند. یک نمونه از دیود لیزرها نشانگرهای لیزری می‌باشند. دیود لیزرها میتوانند به روش‌های مختلف مورد استفاده قرارگیرند، از آنها می‌توان به روش امواج متناوب یا به‌صورت پالس استفاده کرد. اما از آنها نمی‌توان به صورت پالس‌های آزاد بهره برد. دیود لیزرها امواجی غیرقابل رویت و در طول موجی نزدیک به امواج مادون‌قرمز در بازه 1064-805 نانومتر متغیر هستند. در این میان، لیزری تشخیصی که در طول موج 655 نانومتری مورد استفاده قرار می‌گیرد یک استثنا در این زمینه به شمار می‌آید.
دیود لیزرها برای بافتهای نرم مورد استفاده قرار می‌گیرند. کروموفورها رنگدانه‌هایی درون سلول هستند که بافتی نرم مانند هموگلوبین و ملانین دارند، و بازه امواجی مانند Nd:YAG را به راحتی جذب می‌کنند.
با این وجود بسیاری از جراحی‌های دندان تنها با استفاده از تابش لیزر به منطقه جراحی صورت نمی‌پذیرد. در واقع در مرحله ابتدایی تابش دیود لیزرها با سوزاندن غشای مفصلی نوک دستگاه شروع میشود. این مرحله مقدمه‌‌ای است برای بالا بردن انرژی لیزر تا به حدی که امواج توسط مواد نوک دستگاه جذب شوند، که این امر نوک دستگاه را مانند تکه سنگ کوارتز بسیار داغی، برانگیخته میکند. انرژی لیزر به طور غیرمستقیم به‌وسیله گرمایش باعث برش نوک فیبر نوری می‌گردد. دیود لیزر انرژی لازم برای برش بافتها را از همین مرحله ابتدایی کسب میکند و بدون این مرحله ابتدایی قادر به انجام عملیات مورد نظر در جراحی نیست. اگر بخواهیم “دندانپزشکی به‌وسیله لیزر” را به معنی برهم‌کنش نور با بافتها در نظر بگیریم، دیود لیزر در این تعریف نمی‌گنجد.
مزایای استفاده از دیود لیزرها در روت کانال دندان چیست؟
دلایل زیادی وجود دارند که برمبنای آنها ممکن است دندانپزشک شما استفاده از روش روت کانال را پیشنهاد کند. وجود پوسیدگی عمیق، ترک یا آسیب‌دیدگی که به کانال‌های سیستم اعصاب دندان آسیب‌زده باشد یا آسیب‌دیدگی به دلیل انجام جراحی‌ها یا روش‌های درمانی دیگر که دندان را آزرده کرده‌اند، اما می‌توان بدون درآوردن دندان و با استفاده از روت کانال آسیب‌دیدگی را ترمیم کرد. به طور کلی روت کانال روشی درمانی است که براساس آن درد مرتبط با سیستم اعصاب دندان کاهش یافته و درد دندان قبل از پرشدن و روکش‌کردن را به طور کلی از بین می‌برد.
از زمانی که استفاده از دیود لیزر در درمان بیماری‌های دهان و دندان رواج یافت، درمان این مشکلات آسان‌تر شد. در ادامه مزایای استفاده از دیود لیزر را با هم بررسی می‌کنیم:
1. سرعت بیشتر در انجام روت کانال با لیزر
در روش قدیمی روت کانال، دندانپزشک مجبور بود تا بافت آسیب‌دیده را به‌صورت دستی و با استفاده از دریل از دندان خارج کند که این امر بسیار آزاردهنده و زمان‌بر بود. اما امروزه با استفاده از دیود لیزر کل فرایند روت کانال 30 دقیقه طول می‌کشد.
2. خونریزی و آسیب کمتر
لیزرها بسیار دقیق‌تر از دریل هستند که این به معنای آسیب و خونریزی کمتر بافت دندان است. لازم به ذکر است، پس از روت کانال به وسیله لیزر دوره نقاهت بسیار کوتاه‌تر خواهد بود.
3. عفونت کمتر با لیزر
از آنجایی که کار با لیزرها بسیار دقیق‌تر است، تمامی بافت آلوده از دندان خارج شده و این امر سبب می‌گردد که احتمال عفونت‌های بعدی به دلیل جاماندن بافتهای معیوب داخل دندان به صفر برسد.
4. محافظت از بافتهای سالم
در روش قدیمی احتمال آسیب رساندن به بافتهای سالم دندان به‌وسیله دریل و دیگر ابزارها بسیار زیاد بود، اما امروزه به دلیل دقت بالای کار با لیزر احتمال آسیب‌دیدگی بافتهای سالم بسیار کمتر می‌باشد.
5. استفاده از دریل دیگر ضرورتی ندارد
یکی از آزاردهنده‌ترین مراحل روت کانال به روش قدیمی زمانی است که پزشک از دریل استفاده میکند. در روش جدید صدای آزاردهنده دریل دیگر وجود ندارد و اگر نیاز به استفاده از آن باشد، مدت زمان کوتاه‌تری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
6. نتیجه بهتر
تمامی مزایای استفاده از لیزر در روت کانال به این امر منتهی می‌گردد که نتیجه نهایی کار بسیار بهتر از روش قدیمی خواهد بود.
همان‌طور که می‌دانید اگر پس از روت کانال درد دندان همچنان وجود داشته باشد دندانپزشک ممکن است مجبور به از ریشه درآوردن دندان شود، اما به دلیل دقت بالا و نتیجه بخشی بسیار خوب متد جدید کشیدن دندان امروزه کمتر از گذشته رواج دارد.
7. روشی بدون درد با لیزر
دندانپزشک شما تمامی ناحیه اطراف دندانی که باید روت کانال شود را بی‌حس میکند، پس در حین روت کانال هیچ دردی احساس نخواهید کرد. بسیاری از مراجعین معتقدند که با استفاده از این روش درد کمتری پس از از بین رفتن بی‌حسی در مقایسه با روش قدیمی احساس می‌کنند که شاید این یکی از مهمترین مزایای روت کانال به کمک لیزر باشد.
آیا استفاده از لیزر برای پر کردن یا عصب کشی دندان عوارض یا خطراتی دارد؟
احتمال عارضه یا خطر در درمان لیزری در دندانپزشکی نسبتا کم است. مهم این است که نزد دندانپزشک باتجربه در زمینه کار با دستگاههای لیزری، درمان را انجام بدهید که از طول موج نامناسب یا قدرت نامناسب دستگاه استفاده نکند و به بافتها صدمه نرساند. برای جلوگیری از آسیب دیدن چشمها، پیش از شروع درمان عینک محافظ به چشم می زنید بنابراین نگرانی از این بابت وجود دارد.
میزان موفقیت عصب کشی با لیزرچقدر است؟
جراحی ریشه دندان توسط لیزر تکنیکی است که نسبت به فرآیندهای قدیمی عصب کشی نتایج بهتر و پایدارتری را ارائه میدهد. در صورتی که عصب کشی توسط دندانپزشکی حاذق و با رعایت استانداردهای لازم صورت پذیرد، درمان نتیجه بخش خواهد بود. تنها در صورت بروز پوسیدگی مجدد در دندان، آسیب رسیدن به بافت دندان و یا بروز عفونت لازم است مجدداً پروسه درمان ادامه پیدا کند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با عصب کشی دندان با لیزر آشنا شدید. همچنین از مراحل انجام و مزایا و معایب آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
جراحی ریشه دندان توسط لیزر تکنیکی است که نسبت به فرآیندهای قدیمی عصب کشی نتایج بهتر و پایدارتری را ارائه میدهد. در صورتی که عصب کشی توسط دندانپزشکی حاذق و با رعایت استانداردهای لازم صورت پذیرد، درمان نتیجه بخش خواهد بود. تنها در صورت بروز پوسیدگی مجدد در دندان، آسیب رسیدن به بافت دندان و یا بروز عفونت لازم است مجدداً پروسه درمان ادامه پیدا کند.
ماندگاری و دوام دندان پس از عصب کشی دندان با لیزر به عوامل متعددی بستگی دارد. مهمترین آنها حفظ مناسب ساختار دندان با درمانهای جانبی چون کراون و حفظ بهداشت دهان و دندان است.
