پالپوتومی (عصب کشی دندان شیری) چیست؟ + آیا دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟

بسیاری از والدین هنگامی که کلمه عصب کشی را میشنوند دچار ناراحتی و نگرانی میشوند و سوالات بسیار زیادی در ذهن آنها نقش میبندد.آنها نگران هستند که آیا فرزند آنها میتواند میزان درد موجود در عصب کشی را تحمل کند یا خیر؟ آیا عصب کشی دندان به صورت دائمی است یا نه؟ آیا دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟درواقع در مراجعه به دندان پزشک سن افراد نمیتواند تفاوتی داشته باشد و رایج ترین مشکلی که برای دندان های افراد پیش می آید پوسیدگی است که به دلیل دیر کرد در مراجعات به دندان پزشکی ایجاد میشود. این مشکل مخصوصا بین کودکان بسیار رایج است زیرا نمیتوانند به خوبی دندان و بین دندان های خود را تمیز کنند. از این رو در این مقاله به سوالات پیرامون عصب کشی دندان شیری کودکان میپردازیم.

---

فهرست مطالب

• معرفی انواع عصب کشی دندان شیری کودکان
• پالپوتومی چیست؟
• پالپوتومی در چه کسانی انجام می شود؟
• پالپوتومی و پالپکتومی چه تفاوتی با هم دارند؟
• عوارض و مراقبت های پس از پالپوتومی چگونه است؟
• ساختار دندان شیری چگونه است؟
• آیا دندان شیری عصب دارد؟
• آیا دندان شیری هم ریشه دارد؟
• چه زمانی دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟
• مراحل انجام عصب کشی دندان شیری چگونه است؟
• نقش دندان شیری برای کودکان چیست؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

معرفی انواع عصب کشی دندان شیری کودکان

عصب کشی دندان شیری کودکان نیز بر اساس وضعیت دندانی آنها و تشخیص پزشک میتواند به دو صورت انجام شود که در مدل اولی باید بافت پالپ تاج دندان خارج شود اما در التهابات گستره  و وسیع بافت پالپی ریشه دندان باید خارج شود. در ادامه دو روشی که برای عصب کشی دندان شیری دندان وجود دارد را نام برده و شرح میدهیم:

• عصب کشی پالپوتومی: (Pulpotomy)

در استفاده از این روش درمان و خارج کردن عصب تاج دندان شیری انجام خواهد شد. این درمان کمی تهاجمی است که اغلب التهابات شدید اگر وجود داشته باشد استفاده میشود.

• عصب کشی پالپکتومی :(Pulpectomy)

در استفاده از این روش درمان و خارج کردن عصب تاج و ریشه دندان انجام خواهد شد.البته این روش های عصب کشی  برای درمان دندان دائمی با درمان دندان های شیری قطعا دارای تفاوت هایی است.

پالپوتومی چیست؟

در این درمان دندانپزشکی، هسته دندان که پالپ نام دارد، از طریق ایجاد سوراخی در تاج دندان تخلیه می شود. تاج همان بخش سفید رنگ دندان است که از لثه بیرون زده است و با مینا محافظت می شود.

پالپ داخلی ترین بخش دندان است و از رگهای خونی، بافت همبند و عصب تشکیل شده است.

پالپوتومی در چه کسانی انجام می شود؟

این درمان عمدتا در دندانهای شیری کودکان انجام می شود که هنوز کامل رشد نکرده اند چرا که در این روش، ریشه دندان دست نخورده باقی می ماند تا دندان با تغذیه از طریق رگهای خونی بتواند رشد کند.وجود دندانهای شیری تا زمانی که دندانهای دائمی به جای آنها در بیایند، لازم و ضروری است و زود کشیدن آن مشکلاتی ایجاد می کند. به همین علت حفظ دندان شیری با درمانهای دندانپزشکی، اهمیت دارد.چندین پژوهش نشان داده اند که پالپوتومی را میتوان در دندانهای دائمی کودکان و بزرگسالان نیز انجام داد تا به این ترتیب بخشی از پالپ دندان سالم و زنده بماند و علائم حیاتی در دندان را حفظ کند.

پالپوتومی و پالپکتومی چه تفاوتی با هم دارند؟

در پالپکتومی بر خلاف پالپوتومی، دندان زنده نگه داشته نمی شود بلکه همه پالپ و ریشه تخلیه می شوند. این درمان زمانی لازم است که عفونت فراتر از تاج دندان رفته باشد.پس از تخلیه پالپ و ریشه، فضای خالی با مواد مخصوصی پر می شود که به مرور توسط بدن جذب می شود. تفاوت پالپکتومی و عصب کشی در همین است که در عصب کشی دندان با مواد دائمی پر می شود و سپس روکش می شود.

عوارض و مراقبت های پس از پالپوتومی چگونه است؟

به طور کلی این درمان دندانپزشکی بسیار ایمن و کم خطر است و عوارض جدی ندارد و فقط در دندانهایی انجام می شود که پالپ ریشه دندان هنوز زنده و سالم باشد.

• دندان، لثه و بافتهای اطراف آن در طی این درمان بی حس شده اند بنابراین تا مدتی دردی احساس نمی شود.
• گاهی اوقات ممکن است بی حسی یا آرام بخش سبک باعث حالت تهوع، خواب آلودگی و یا استفراغ شود.
• پس از این درمان انتظار کمی خونریزی تا چند ساعت را باید داشته باشید.
• تا زمانی که دهان بی حس است، از خوردن یا آشامیدن باید پرهیز شود چون ممکن است اشتباهی لب، زبان یا گونه را گاز بگیرید.
• در ابتدا غذاهای نرم مانند سوپ و ماست مصرف کنید و از خوردن غذاهای سفت یا ترد پرهیز نمایید.
• ممکن است پس از درمان، دهان کمی ورم کند که خیلی زود برطرف می شود.

ساختار دندان شیری چگونه است؟

تمام اجزایی که در یک‌دندان دائم وجود دارد در دندان شیری نیز در ابعاد کوچک‌تر وجود دارد.

1. مینای دندان: تمام دندان‌ها چه دندان‌های شیری و چه دندان‌های دائمی، دارای پوشش خارجی به نام مینا هستند، مینای دندان سخت‌ترین ماده در بدن انسان است.
2. عاج دندان: در زیر مینای دندان بخشی به نام عاج دندان وجود دارد عاج ازنظر وزنی متشکل از 70% مواد معدنی و 20% مواد آلی و 10% آب است. عاج نرم‌تر از مینای دندان است و ازنظر فیزیکی دارای خاصیت انعطاف‌پذیری بوده و این خاصیت باعث می‌شود از خرد شدن مینای شکننده‌ای که روی آن قرار دارد جلوگیری شود
3. سمان: در سطح ریشه دندان بافت سختی وجود دارد که بسیار شبیه به استخوان بوده و سطح ریشه دندان را می‌پوشاند و سمان نام دارد سمان فاقد عروق است و توانایی بازسازی ندارد.
4. عصب دندان: در زیر عاج دندان پالپ دندان که اصطلاحاً عصب دندان نامیده می‌شود وجود دارد. پالپ بافت پر عروقی است که در بخش مرکزی دندان قرار دارد و به دو بخش پالپ تاجی و ریشه‌ای تقسیم می‌گردد. بافت پالپ یا عصب دندان حاوی سلول‌های مختلف، عروق خونی و رشته‌های عصبی است.

وقتی‌که دندان پوسیده می‌شود در مراحل اولیه پوسیدگی محدود به مینای دندان می‌باشد سپس پوسیدگی گسترش‌یافته و به ناحیه عاج دندان می‌رسد. اگر پوسیدگی درمان نشود و گسترش یابد ناحیه پالپ یا عصب دندان درگیر خواهد شد.

آیا دندان شیری عصب دارد؟

از جمله سؤال‌هایی که از سوی برخی والدین مرتباً پرسیده می‌شوند، این است که آیا دندان شیری هم ریشه دارد؟ آیا دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟ در پاسخ باید گفت که دندان‌های شیری تمام اجزای دندان‌های دائمی را دارا هستند اما این اجزاء نسبت به دندان‌های دائمی ابعاد کوچکتری دارند. به عبارت دیگر، دندان‌های شیری نیز دارای تاج و ریشه هستند و از عصب برخوردارند. عصب دندان شیری در زیر عاج دندان قرار گرفته است و دارای رگ‌های خونی و رشته‌های عصبی متعددی است.

پوسیدگی دندان‌های شیری کودکان ابتدا محدود به مینای دندان است، سپس با توجه‌به ضعیف‌تر بودن مینای دندان شیری نسبت به دندان دائمی، این پوسیدگی به ‌سرعت به عاج دندان می‌رسد و در صورت عدم درمان آن، عصب دندان نیز درگیر پوسیدگی خواهد شد.درصورتی که پوسیدگی دندان شیری به عصب آن برسد، موجب عفونت دندان، بوی بد دهان و از دست رفتن زودهنگام دندان شیری کودکان می‌شود. بنابراین توصیه می شود که معاینه دوره‌ای و منظم دندان‌های کودکان انجام شود تا در صورت بروز هرگونه پوسیدگی، در مراحل اولیه درمان مناسب آن انجام شود.

آیا دندان شیری هم ریشه دارد؟

اغلب والدین بارها دندان‌های شیری افتاده کودکان را مشاهده کرده‌اند. وقتی این دندان‌ها می‌افتند ریشه آن‌ها به‌طور کامل تحلیل رفته است. به‌نحوی‌که حتی با گاز زدن مواد غذایی، دندان لق شده به‌راحتی می‌افتد. این امر باعث این تفکر در برخی والدین می‌گردد که این دندان‌ها ریشه دارد. 9هخندر حقیقت تمام دندان‌های شیری اعم از قدامی یا خلفی دارای ریشه‌هایی هستند که حداقل 10 میلی‌متر طول دارند. این دندان‌ها در خلف (عقب فک) دارای چند ریشه مجزا هستند.

چه زمانی دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟

پوسیدگی دندان‌شیری کودکان بحث ساده ای نیست که بتوان مانند سرماخوردگی کودک از کنار آن به سادگی گذشت و یا بگوئیم گوش کودک عفونت کرده و میتوان با یک انتی بیوتیک بسیار ساده از شر آن راحت شد.

پوسیدگی دندانی به عصب دندان میرسد و مجبور به درمان ریشه دندان خواهید شد. حال ممکن است برای شما این سوال پیش آید که چه زمانی دندان شیری کودک ما نیاز به عصب کشی دارد؟ در ادامه برخی از مواردی که میتواند والدین را جهت درمان عصب کشی آگاه کند شرح میدهیم:

1. هنگامی که کودک شما دچار پوسیدگی در دندان شده باشد و ناحیه آن بسیار گسترده و وسیع باشد دیگر نمیتواند به خوبی مواد غذایی را بجود و اشتهای او کم میشود و در راستای این مشکل رشد کودک شما با مشکل روبرو میشود زیرا مواد ضروری به بدن او نخواهد رسید به همین علت انجام عصب کشی ضروری است.
2. اگر پوسیدگی دندانی کودک به موقع درمان نشده باشد و پیشروی کند ممکن است منجر به کشیدن دندان شوید و کشیدن دندان منجر به ایجاد جای خالی در فضای دهان خواهد شد که قطعا هنگام رویش دندان دائمی میتواند مشکلی ایجاد کرده و مجبور به انجام درمان های پیشرفته شوید. یکی از کمترین درمان هایی که نیاز است استفاده از ارتودنسی است که قطعا هزینه آن بیشتر از یک عصب کشی آسان و راحت در سن کودکی فرزند شماست.

در صورت مشاهده هرگونه پوسیدگی و درد در ناحیه دندان کودک بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا آن را درمان کند زیرا اگر پوسیدگی دندانی کودک شما رشد کند قطعا بخش پالپ دندان را آلوده میکند و باید با استقاده از عصب کشی ریشه دندان را از هرگونه آلودگی پاک کرده تا هرگونه التهاب موجود در دندان‌شیری رفع شود.

مراحل انجام عصب کشی دندان شیری چگونه است؟

در روند انجام عصب کشی دندان شیری ابتدا باید دقت کنید محیط دندانپزشکی کودکان باید امن و آرام باشد. اغلب کودکان از محیط دندانپزشکی ترس دارند و باید چندین مرتبه پیش از انجام عصب کشی دندان به مرکز کلینیک مراجعه کنند و با پزشک خود رابطه خوبی برقرار کنند.

هرگز کارهای مربوط به درمان کودک را در اتاق بزرگسالان انجام ندهید و بگذارید در محیط کودکانه خود عصب کشی اش انجام شود تا میزان تعامل و همکاری او با شما افزایش یابد.پس از ایجاد محیطی امن برای کودک با او با کلماتی شیرین صحبت کنید و او را در انجام کارها شریک کنید. بی حسی را برای او تزریق کرده و شروع به آغاز کار نمائید.

ابتدا باید پالپ یا مغز دندان به صورت کامل از هرگونه آلودگی و میکروب پاکسازی شود و این فضا به صورت کامل ضد عفونی و استریل شود. پس از آن اقدام به پر کردن ناحیه نماپیئ و سپس از روکش مخصوص دندان شیری برای تثبیت کار باید استفاده شود. دقت کنید که پس از آن باید والدین کودک هر شب به او کمک کرده تا مسواک بزند و بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند تا زمانی که دندان دائمی در آن بخش شروع به رویش مجدد کند.

و البته نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که پیش از انجام کار باید یک عکس رادیوگرافی تهیه کرده و هرگونه اطلاعات پزشکی که برای پزشک مورد نیاز است را فراهم کنید تا تشخیص صحیح برای انجام گرفته شود.

نقش دندان شیری برای کودکان چیست؟

بسیاری از افراد  تصور میکنند که دندان‌شیری به دلیل موقت بودن نیاز به رسیدگی و مراقبت بسیار زیاد ندارند اما برخلاف این تصور اشتباه افراد دندان شیری ساختاری شبیه به دندان دائمی دارد و باید هرگونه مراقبت و رسیدگی به دندان طبیعی برای دندان‌شیری نیز انجام شود. در ادامه نقش دندان شیری را برای شما شرح میدهیم:

1. دندان شیری موجل تکمیل شدن صحیح استخوان فک میشود
2. دندان شیری موجل تشکیل جوانه های سالم دندانی های دائمی میشود.
3. دندان شیری یک راهنمای بسیار مناسب برای رویش دندان دائمی افراد میشود.
4. دندان شیری زیبایی چهره کودک را تامین کرده و اعتماد به نفس را در کودکان افزایش میدهد.
5. با استفاده از دندان شیری کودکان کلمات را میتوانند به خوبی تلفظ کنند، غذای خود را به خوبی میجوند و کمتر دچار مشکلات در استخوان فک خواهند شد زیرا جای خالی دندان میتواند مشکلات پیچیده ای برای فرد به وجود آورد.

سخن پایانی

شما در این مقاله با پالپوتومی یا عصب کشی دندان شیری آشنا شدید.همچنین از ساختار دندان‌شیری و مراحل عصب کشی آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول