فاصله بین دندان ها که به آن فاصله بین دندانی نیز می گویند، بسته به عوامل مختلفی مانند ژنتیک، سن، جنسیت، تاریخچه دندانی و عادات دهانی می تواند متفاوت باشد. به طور متوسط فاصله بین دو دندان مجاور در جلوی دهان (ثنایا و نیش) حدود 3-4 میلی متر است. فاصله بین دندان های خلفی (دندان آسیاب اول و آسیاب دوم) به طور معمول بیشتر است و از 5 تا 8 میلی متر متغیر است. با این حال، برخی از افراد ممکن است به طور طبیعی فضای بازتر یا باریک تری بین دندان های خود داشته باشند و این تغییرات تا زمانی که باعث مشکلات دندانی یا پریودنتال نشوند، می توانند طبیعی تلقی شوند. در برخی موارد، فضای بین دندانی ممکن است به مداخله دندانی نیاز داشته باشد تا از مسائلی مانند پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا مال اکلوژن جلوگیری شود.
چگونه فاصله بین دندان ها را کم کنیم؟ آیا درمان خانگی فاصله بین دندان ها وجود دارد و از بین بردن فاصله دندان در خانه امکان پذیر است؟روشهای از بین بردن فاصله بین دندانها با ارتودنسی بهترین روش و اصولی ترین روش از بین بردن فاصله بین دندان ها است. در این مطلب علل و درمان فاصله بین دندان ها را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
فهرست مطالب
- فاصله بین دندان ها چیست؟
- دلیل بوجود آمدن فاصله بین دندان ها چیست؟
- معرفی انواع روش های درمان فاصله بین دندان ها
- آیا از بین بردن فاصله دندان در خانه امکانپذیر است؟
- در سال 1403 کدام روش برای از بین بردن فاصله بین دندانها بهتر است؟
- بررسی روش های پیشگیری از ایجاد فاصله بین دندان ها
- سخن پایانی و سوالات متداول
فاصله بین دندان ها چیست؟
فضا یا فاصله موجود در بین دو دندان، دیاستما (Diastema) نامیده می‌شود، این فاصله اغلب در بین دو دندان جلو و بالا مشاهده می‌شود، اما به طور کلی ممکن است در بین هر کدام از دندانهای مجاور هم، فاصله زیاد و غیرطبیعی وجود داشته باشد.اغلب افرادی که بین دندان‌هایشان فاصله وجود دارد، مشکل چندانی با این قضیه ندارند و به دنبال درمان و اصلاح آن نیستند. اما اگر شما فکر می‌کنید که فاصله زیاد بین دندانها بر زیبایی شما تأثیر منفی دارد، روشهای دندانپزشکی مختلفی وجود دارد که می‌توانید برای از بین بردن فاصله بین دندان ها از آن استفاده کنید.
دلیل بوجود آمدن فاصله بین دندان ها چیست؟
دلیل فاصله بین دندان ها اعم از علت فاصله بین دندان کودکان، فاصله بین دندان نوزاد، فاصله بین دندان نیش، علت فاصله افتادن بین دندان های پایین و … میتواند موارد متعددی باشد. نقطه مقابل فاصله افتادن بین دندان ها، ازدحام آنها در دهان است. فاصله بین دندان های جلو و فاصله بین دندان های بالا رایج ترین شکل این عارضه است. در ادامه دلیل فاصله بین دندان ها را توضیح می‌دهیم:
1- اندازه فک و دندان ها تناسب ندارند
گاهی این نامتناسب بودن میتواند مشکلات زیادی را ایجاد و میتواند شما را با عارضه بی نظم بودن دندانهای خود و تضعیف طرح لبخند نیز مواجه کند. حالا این بی نظمی می تواند به معنای روی هم بودن دندان ها و یا فاصله بین دندان ها باشد.
اگر فک شما بزرگ باشد، این باعث می‌شود که دندان های شما با فاصله قرار گیرند و اگر فک شما کوچک باشد؛ میتواند باعث روی هم رفتن دندان ها شود، در هر صورت متناسب نبودن اندازه فک و دندانها میتواند برای شما باعث دردسر شود.
2- لیبال فرنوم عامل دیگر ایجاد فاصله بین دندان
لیبال فرنوم در واقع آن بخشی از دهان است که باعث اتصال جلوی فک بالایی به لب می‌شود، اگر لب بالایی خود را دنبال کنید به راحتی می‌توانید لیبال فرنوم خود را مشاهده نمایید. این بخش اگر بیش از حد معمول خود بزرگ شود میتواند باعث ایجاد فاصله بین دو دندان جلویی شما شود. البته نگران نباشید؛ این مورد می تواند به راحتی با جراحی و یا ارتودنسی حل شود.
3- جای خالی دندان به موقع پر نشده است
اگر شما یکی از دندان های خود را از دست دهید، به هر دلیلی آن را بکشید و یا در اثر ضربه آن را از دست دهید، قطعا جای خالی آن می تواند مشکلات فراوانی برای شما ایجاد کند. یکی از مشکلاتی که می تواند ایجاد کند، این است که فضای خالی به وجود آمده در اثر نبودن یک دندان شما می تواند این فضا را به دیگر دندان ها بدهد که از محل خود دچار انحراف شده و بین دندان های شما فاصله ایجاد شود. گاهی می تواند شما را با عارضه کج شدن دندان مواجه سازد.
در نظر داشته باشید که بعد از، از دست دادن دندان ها، چه در قسمت جلویی دندان ها چه عقبی، بهتر است سریعا برای جایگزین کردن دندان آن اقدام نمایید تا دچار عارضه های متعددی پس از آن نشوید. راه های زیادی با هزینه های متفاوت، برای جایگزین کردن دندان ها وجود دارد که ما در مقاله دیگر از سایت خود به این موضوع کامل پرداخته ایم؛ که می توانید متناسب با خود و پیشنهاد دندانپزشک خود، یکی از آن ها را انتخاب کنید.
البته پر نکردن جای خالی دندان ها، احتمال تجمع باکتریها و آسیب به دیگر دندان های اطراف آن و پوسیدگی و سیاهی دندان را نیز در پی خواهد داشت.
4- لثه و استخوان فک آسیب دیده اند
این عارضه می تواند یکی از خطرناک ترین عارضه ها باشد و نباید به راحتی از کنار آن عبور کرد، زیرا می تواند برای تمامی دندان های شما خطرناک باشد. در واقع ایجاد عفونت در لثه باعث تضعیف استخوان های فک می شود و این استخوان ها نمی توانند به خوبی از دندان های شما حمایت کنند و باعث ایجاد فاصله بین دندان ها می شود.
5-علت فاصله بین دندان کودکان
فاصله افتادن بین دندانها اکثرا به صورت نامرتبی دندان ها در کودکی است و خود به خود اصلاح می‌شود. علت فاصله بین دندان کودکان و فاصله بین دندان نوزاد بخشی از روند ایجاد فاصله بین دندانهای شیری است که به جای گرفتن دندان های دائمی و بزرگ تر در آینده کمک می‌کند. علت فاصله بین دندان کودکان ممکن است زمانی که دندانهای شیری و دائمی هر دو در دهان وجود دارند نیز در ۸ تا ۹ سالگی مشاهده شود.
اگر نگران فاصله بین دندان نوزاد و علت فاصله بین دندان کودکان خود هستید، می‌توانید با دندانپزشک مشورت کنید؛ اما جای نگرانی نیست و فاصله بین دندان نوزاد و علت فاصله بین دندان کودکان خود به خود اصلاح خواهد شد.
6- عدم تطابق طول قوس با دندان ها
بیشتر بودن طول قوس دندانی از تعداد دندان های موجود نیز میتواند علت فاصله بین دندان کودکان، علت فاصله افتادن بین دندان های پایین یا بالا باشد. فاصله بین دندان ها در این حالت میتواند به دلیل افتادن دندان، کوچک بودن دندان ها، بزرگ بودن اندازه فک، و یا کشیدن دندان که موجب رانده شدن دندان های مجاور می‌شود، به وجود بیاید.
7- وجود مشکلات در خط میانی دندان ها
علت فاصله بین دندان های جلو مشکلاتی مانند کیست ها، تومورها، و یا دندان نهفته که بین دو دندان تحت فشار قرار می‌گیرد نیز میتواند باشد. هر کدام از این موارد از نزدیک شدن دندان های پیشین در دو طرف خط میانی جلوگیری می‌کنند و موجب فاصله افتادن بین دندان ها می‌شوند.
بنابراین عوامل ایجاد فاصله بین دندان ها را می‌توان بصورت زیر فهرست کرد:
- عدم انطباق بین اندازه استخوان فک و اندازه دندانها
- کوچک بودن اندازه دندانها برای استخوان فک
- عادت به مکیدن شست در دوران کودکی که باعث می‌شود دندانهای جلویی به سمت جلو کشیده شود.
- فشار آوردن با زبان به پشت دندانهای جلویی
- بیماری‌های پریودنتال که یکی از مهم‌ترین علل به وجود آمدن فاصله بین دندان ها در بزرگسالان محسوب می‌شود.
- فاصله زمانی طولانی بین افتادن دندانهای شیری و رشد دندانهای دائمی
معرفی انواع روش های درمان فاصله بین دندان ها
برای از بین بردن فاصله بین دندانها شما سه راه کلی پیش رو دارید؛ که البته به میزان و شدت این فاصله هم بستگی دارد:
1- باندینگ دندان ها روشی ارزان و راحت برای از بین بردن فاصله بین دندان
این راه یکی از آسان ترین راه های از بین بردن فاصله بین دندان ها است که می توان آن را مقرون به صرفه نیز دانست. در این روش شما فاصله بین دندان های خود را یا همان دیاستما را با استفاده از موادی که همرنگ دندان های شما است، پر می کنید. در واقع این مواد به شیوه ای خاص و حرفه ای به گونه ای که قابل تشخیص از دندان های اصلی شما نباشد، می تواند باعث پر شدن فاصله بین دندان ها شود.
از فواید این روش می‌توان به قابلیت برداشت آن در هر زمانی اشاره کرد و همچنین این مواد را می توانید در یک جلسه روی دندان های خود قرار دهید و هیچ آسیبی هم به دندان های شما وارد نخواهد کرد، اما از طرفی هم این مواد دائمی نیستند و ممکن است تغییر رنگ دهند و بعد از مدتی دچار ترک شوند و از بین بروند.
2- ونیر و روکش دندان روشی راحت برای از بین بردن فاصله بین دندان ها
ونیر ها در واقع یکی از روش های پر طرفدار برای زیبایی دندان ها هستند که می توانند به عنوان یک روش دائمی در کنار شما باشند. ونیر ها یا همان روکش ها، از جنس پرسلن هستند و به دلیل اینکه دقیقا همرنگ دندان ها می باشند؛ می‌توانند ظاهری زیبا برای شما به همراه داشته باشند و به خوبی از دندان های شما پشتیبانی کنند. این ونیر ها به جلوی دندان شما می چسبند و مانند یک روکش می‌توانند نمایی بسیار زیبا به دندان های شما دهند؛ اما دلیل اصلی که ممکن است کمی باعث تردید برای انجام این روش شود این است که این روش به دلیل تراشیده شدن مینای دندان های اصلی، یک روش غیرقابل برگشت است.
3- ارتودنسی دندان فاصله دار
بهترین راه برای از بین بردن فاصله بین دندانها در اغلب موارد، استفاده از ارتودنسی است؛ اما در عین حال این تهاجمی‌ترین، دردناک‌ترین و گران‌ترین راهکار برای مرتب کردن دندان‌هاست. به هر حال در بعضی از موارد، چاره‌ای به جزء استفاده از این روش وجود ندارد.
بیمارانی که از روش ارتودنسی برای درمان دندانهای فاصله دار استفاده می‌کنند، در طی ۶ ماه می‌توانند به هم رسیدن دندانهای فاصله‌دار خود و از بین رفتن کامل فاصله بین آنها را ببینند.ارتودنسی با کمک یک سری رابط‌های کشی (به نام زنجیر کشی)، دندانها را به هم نزدیک می‌کنند ؛ در عرض ۶ ماه، فاصله بین دندانها از بین می‌رود و بهبودی چشمگیری در وضعیت ظاهری و لبخند شخص حاصل می‌شود.
نحوه عملکرد ارتودنسی از طریق وارد کردن یک فشار مداوم در طول یک دوره زمانی نسبتاً طولانی بر روی دندانها و جابه‌جا کردن آرام و تدریجی آنها در یک جهت خاص می‌باشد. همزمان با جابه‌جا شدن دندانها، شکل استخوان هم در اثر وارد آمدن فشار، تغییر می‌کند.
مدل‌های جدیدتر بریس‌ها که با نام “مینی بریس” شناخته می‌شوند، اندازه بسیار کوچک‌تری نسبت به بریس‌های قدیمی دارند و می‌توان از آنها برای درمان ناهنجاری‌هایی که از شدت کمتری برخوردارند، استفاده کرد.استفاده از ارتودنسی اغلب در هنگامی لازم می‌شود که استخوان‌های فک و دهان دچار ناهنجاری‌های شدید بوده و نیاز به ردیف کردن داشته باشند ؛ در واقع، ارتودنسی که تا چند سال پیش به عنوان تنها راهکار درمانی شناخته می‌شدند، امروزه فقط به عنوان آخرین گزینه در روشهای درمانی جای دارند.
علی‌رغم آنکه ارتودنسی، دردناک‌ترین و پُرهزینه‌ترین روش برای از بین بردن فاصله بین دندانها محسوب می‌شود، اما امروزه پیشرفت‌های زیادی در این روش حاصل شده است که می‌توان با درد بسیار خفیف‌تر و مشکلات کمتری که از نظر زیبایی به وجود می‌آورد، از این روش استفاده کرد.
پس اگر به دنبال راهی دائمی برای از بین بردن دیاستما هستید و می خواهید بدون آسیب به دندان ها راهی برای ازبین بردن فاصله بین دندانها داشته باشید، ارتودنسی میتواند از بهترین انتخاب های شما باشد.
4- روکش دندان و لمینت دندان
این روش، در واقع مرحله بعد از استفاده از کامپوزیت‌ها محسوب می‌شود.روکش دندان و لمینت دندان دو چیز متفاوت هستند که برای دو هدف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.لمینت دندان ونیر پورسلن یک لایه نازک است که به سطح جلوی دندان یا دندان‌هایی که قصد از بین بردن فاصله بین آنها را دارید، چسبانده می‌شود.برای جایگذاری ونیرها لازم است که ابتدا قسمت کوچکی از مینای دندان شما برداشته شود تا ونیر به شکل مناسبی جا بیفتد و ظاهری طبیعی داشته باشد.
ونیر غالباً همراه با کامپوزیت استفاده می‌شود تا بتواند ظاهر طبیعی و یکنواختی برای دندان ایجاد کند.روکش دندان هم در واقع یک لایه نازک از جنس پورسلن هستند، با این تفاوت که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قسمت عمده سطح دندان را بپوشاند.
از روکش‌ها برای درمان اختلالات عملکردی دندان و نیز رفع مشکلات زیبایی استفاده می‌شود.همچنین روکش‌ها ابزار مناسبی برای درمان آسیب‌دیدگی‌های دندان محسوب می‌شوند ، به طوری که دندانی که در اثر مصدومیت یا پوسیدگی، دچار شکستگی و یا ترک خوردگی شده است را با استفاده از روکش می‌توان بازسازی کرد، اما با استفاده از ونیر این امکان وجود ندارد.
5- کاشت دندان
ایمپلنت‌ها در واقع جایگزینی برای دندانهای دائمی هستند ، این دندانها را می‌توان به صورت ثابت یا قابل برداشته شدن طراحی کرد و شکل آنها مطابق با شکل دندانهای طبیعی شما خواهد بود.اگر فاصله بین دندانهای شما به اندازه یک دندان کامل باشد، بهترین راه برای از بین بردن این فاصله، کاشت یک دندان جدید می‌باشد.
در این روش، یک مینای مصنوعی دندان از طریق جراحی در محل فاصله بین دندانها کاشته می‌شود.در بعضی از موارد، این دندان جدید به دندانهای کناری چسبانده می‌شود. کاشت دندان یک عمل دندانپزشکی سطح بالا محسوب می‌شود که فقط باید توسط دندانپزشکان حرفه‌ای که آموزش و تخصص لازم را در این زمینه داشته باشند، انجام شود.
عمل کاشت دندان میتواند گران‌ترین راهکار برای از بین بردن فاصله بین دندانها باشد. اغلب بیمه‌های درمانی هم هزینه کاشت دندان را به جزء در مواردی که مربوط به یک مشکل پزشکی باشد، پوشش نمی‌دهند ؛ اما در عین حال این بهترین و ماندگارترین روش برای رفع مشکل است.
6- دندان مصنوعی
دندان مصنوعی وسیله‌ای برای جایگزینی دندانهای از دست رفته و بافت‌های نرم اطراف آن می‌باشد.دو نوع اصلی از دندانهای مصنوعی وجود دارد که شامل سری کامل و جزئی می‌باشد.این روش برای از بین بردن فاصله‌های خیلی بزرگ در بین دندانها مناسب است ؛ در واقع دندانهای مصنوعی هنگامی استفاده می‌شوند که چند تا از دندانهای یک شخص کشیده شده یا افتاده باشد و مشکلاتی برای سلامت عمومی یا سلامت دهان و دندان وی به وجود آمده باشد.در مورد فاصله‌های کوچک‌تر، معمولاً دندان مصنوعی هم مشابه با کاشت دندان خواهد بود.
با توجه به اینکه دندان مصنوعی یکی از گزینه‌های نهایی برای درمان مشکلات دهان و دندان است و اغلب با سلامت شخص در ارتباط است، بیمه‌های درمانی نیز هزینه آن را پوشش می‌دهند.
7- راه حل خانگی برای درمان فاصله بین دندانها
خیلی ها برای انجام عملیات اصلاح دیاستما، به دنبال روش های آسان و خانگی هستند. بله درمان خانگی و مستقل از کلینیک نیز برای آن وجود دارد، البته نه برای دندان هایی که شدت فاصله های خیلی زیاد باشد. در هر صورت پیشنهاد می شود در مرحله اول با یک دندانپزشک مشورت کنید. به صورت زیر می توانید در منزل به کاهش و از بین رفتن فاصله بین دندانها کمک کنید:
استفاده از نوار دندان (براکت های DIY) در هنگامی که می خواهید بخوابید و باز کردن آن در صبح. بعد از چند مدت اثر گذاری آن بر دندان ها مشخص می شود. البته روش های ارتودنسی مانند ارتودنسی لینگوال و دیمون را در صورت داشتن منابع مالی در اولویت قرار دهید و البته به اصول بهداشتی طول درمان ارتودنسی نیز در صورت انجام این روش، دقت فرمایید.
آیا از بین بردن فاصله دندان در خانه امکانپذیر است؟
یکی از اصلی‌ترین سؤالاتی که افراد برای از بین بردن فاصله دندان زیاد می‌پرسند این است که آیا امکان از بین بردن فاصله دندانها در خانه وجود دارد یا خیر؟ در این قسمت قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا راهکارهای خانگی برای رفع مشکل دندان فاصله دار است و یا اینکه حتما باید از روشهای کلینیکی برای این کار استفاده نمود.
به صورت کلی از بین بردن فاصله دندان باید از طریق روشهای درمانی، در کلینیک انجام شود و باید بدانید که روش های خانگی برای درمان اصولی و موثر نیستند، اما روش هایی وجود دارد که شما می‌توانید در منزل از انها استفاده کنید؛ از جمله این روش‌ها می‌توان به براکت و یا نوار دندان اشاره کرد. در این راستا لازم است تا این نوارها را به دور دندانی که قصد دارید حرکت کند ببندید. این درمان میتواند در صورتی که به درستی به اجرا درآید، مؤثر واقع‌شده و باعث حرکت دندانها شود، اما باز هم بستگی به میزان و شدت مشکل شما دارد.
در سال 1403 کدام روش برای از بین بردن فاصله بین دندانها بهتر است؟
همانطور که در بخش‌های قبلی به این موضوع اشاره کردیم، روشهای متعددی برای از بین بردن فاصله دندان در خانه و یا کلینیک‌های دندانپزشکی وجود دارد که شما می‌توانید از آنها استفاده کنید. شاید برای شما نیز سوال شده باشد که چگونه فاصله بین دو دندان جلو را از بین ببریم و این مشکل را درمان کنیم. انتخاب بهترین روش در این زمینه تا حد زیادی به دلیل فاصله به وجود آمده در بین دندان هاست.
شما باید بسته به نوع مشکل و میزان فاصله بین دندانها، به انتخاب بهترین روش در این زمینه بپردازید. همانطور که میدانیم میزان شکاف در بین دندانها به یک اندازه نبوده و متفاوت است. چنانچه شکاف بین دندانهای شما به دلیل شکستن یا افتادن دندان به وجود آمده باشد، بهترین روش بریج و یا ایمپلنت دندان است. درصورتی‌که این شکاف از حد متوسط بزرگ‌تر باشد، باید به سراغ ونیر لمینت بروید تا بتواند به خوبی شکاف را پوشش دهد.
اگر میزان فاصله بین دندانها محدود باشد، می‌توانید از طریق سرامیک کامپوزیت برای ترمیم و پر کردن آن اقدام کنید. در برخی از مواقع و شکاف‌های بسیار کوچک، روشهای خانگی نیز پاسخگو هستند و می‌توانند باعث به وجود آمدن تغییر مثبت شوند. به صورت کلی می‌توانیم ادعا کنیم که ارتودنسی یکی از بهترین روش‌ها برای از بین بردن فاصله بین دندانها محسوب می‌شود؛ چراکه همزمان میتواند سایر مشکلات دندانها را نیز از بین برده و دوام به مراتب بالاتری نسبت به سایر روش‌ها نیز دارد.
بررسی روش های پیشگیری از ایجاد فاصله بین دندان ها
در برخی مواقع واقعا نمی توان از به وجود آمدن فاصله بین دندانی جلوگیری کرد، اما چند نکته ساده که می تواند در عدم ایجاد دیاستما به شما و کودکان شما کمک کند را در ادامه شرح داده ایم:
- نحوه جویدن صحیح خوردنی ها را آموخته و به کودکان نیز یاد دهید.
- مکیدن زیاد انگشتان توسط کودک؛ می تواند یکی از عوامل دیاستما باشد.
- رعایت نکات بهداشت دهان و دندان نیز توصیه می شود.
- می توانید هر چند وقت یکبار با دکتر دندانپزشک مشورت کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با دلایل بوجود آمدن فاصله بین دندان ها آشنا شدید. همچنین از روشهای درمان و پیشگیری آن ها آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
عوامل مختلفی میتواند برروی فاصله بین دندان ها در کودکان تاثیر گذار باشد. مثل : عادت به مکیدن شست در کودکان ، فشار آوردن به زبان به پشت دندان های جلویی و البته عوامل بسیار دیگری مثل فاصله زمانی طولانی بین افتادن دندان های شیری و رشد دندانهای دائمی و غیره هم باعث این مشکل می شود. در بزرگسالان نیز کوچک بودن دندان ها، بزرگ بودن اندازه‌ی فک، بیماری‌های لثه در اثر ضعیف شدن استخوان فک و کشیدن دندان باعث ایجاد فاصله دندانی می شود.
بهترین شیوه برای از بین بردن فاصله دندانها درمان ارتودنسی است که میتواند با استفاده از ارتودنسی متحرک یا ارتودنسی ثابت باشد. هدف از ارتودنسی ایجاد فشار بر روی دندانها برای نزدیک ترشدن آنها به همدیگر و از بین بردن فواصل موجود است.
