تخصص زنان و زایمان یکی از پزشک‌هایی است که همه خانم‌ها در طول عمر خود باید به او مراجعه کنند. پزشکی زنان از جمله رشته‌‌های تخصصی بالینی است که در جهت پیشگیری به ویژه غربالگری، تشخیص و درمان بیماری‌های زنان فعالیت می‌کند و به پزشکانی که در این رشته تحصیل کرده اند، متخصص زنان و زایمان گفته می‌شود. رشته پزشکی زنان و زایمان بر بیماری‌های دستگاه تولید مثل زنان، بیماری‌های پستان مرتبط با این رشته و مراقبت مادر و جنین در حین بارداری و زایمان تمرکز دارد.
پزشک زنان یا متخصص زنان و زایمان پزشکی است که پس از گذراندن دوره دستیاری و کسب تخصص لازم، دانش و مهارت مناسب طبی و جراحی را برای پیشگیری، درمان، اداره و درمان اختلالات و بیماری‌های دستگاه تولید مثل زنان، پستان، بارداری و زایمان به دست آورده است.
دکتر متخصص زنان و زایمان مسئول این است که سلامت دستگاه تناسلی و تولید مثل زنان را بررسی و درمان کند. البته کارهایی که دکترهای زنان و زایمان انجام می‌دهند، با یک شرط اولیه انجام می‌شود: اینکه فرد مراجعه‌کننده از نظر جنسی فعال باشد یا احساس درد و ناراحتی داشته باشد. پس در صورتی که فرد از نظر جنسی فعال نباشد یا مشکل خاصی نداشته باشد، معمولا کار دکترهای زنان به یک معاینه‌ی ساده خلاصه می‌شود.
کارهایی که این دکترها انجام می‌دهند شامل تست‌های لگنی (Pelvic Exams)، تست پاپ اسمیر (Pap Smear)، آزمایش سرطان، راهنمایی و مشاوره درباره سکس و حاملگی، درمان نازایی و در نهایت، بررسی و درمان انواع عفونت واژن مانند عفونت قارچی واژن است.
در بین مواردی که نام بردیم، اکثر موارد کاملا مشخص و قابل درک هستند. اما احتمالا تست‌های لگنی نیاز به کمی توضیح داشته باشند. در تست‌های لگنی دکتر سعی می‌کند اندام‌های مربوط به تولید مثل زنان را به صورت تصویری و فیزیکی معاینه کند. در این معاینه‌ها واژن (Vagina)، دهانه رحم (Cervix)، لوله‌های فالوپ، فرج (Vulva)، تخمدان‌ها و رحم زنان بررسی می‌شوند.
دکترهای زنان سعی می‌کنند اختلالات سیستم تولید مثل را شناسایی و درمان کنند. مواردی مثل اندومتریوز (Endometriosis – رشد بافت‌های رحمی در خارج از رحم)، ناباروری (Infertility)، کیست‌های تخمدانی (Ovarian Cysts) و دردهای لگنی چیزهایی هستند که دکتر زنان می‌تواند برای درمان آنها کمک‌تان کند.
دکترهای متخصص زنان همچنین ممکن است بتوانند درباره‌ی برخی از انواع سرطان مثل سرطان دهانه رحم (Cervical Cancer)، سرطان تخمدان (Ovarian Cancer) و انواع دیگری از سرطان که به دستگاه تولید مثل ربط دارند، به خانم‌ها کمک کنند.
اما تعدادی از دکترهای زنان، در مورد زایمان هم تخصص دارند و به همین دلیل است که در ایران به صورت کلی به دکترهای زنان یا متخصصان زنان، از عبارت کلی دکتر زنان و زایمان (معادل همان OB-Gyn انگلیسی) استفاده می‌کنیم. دکترهایی که در زایمان و نازایی تخصص دارند، به خانم‌ها کمک می‌کنند تا آماده‌سازی‌های قبل از بارداری، آزمایش‌های مربوط به بارداری، مراقبت‌های لازم در حین حاملگی و نهایتا موارد مربوط به زایمان را به صورت علمی و بهداشتی در اختیار داشته باشند.
